Opgroeirecht is kort gezegd het recht van organisaties om naar volwassenheid te groeien, stelt Irma Straathof, secretaris van de participatietafel Energie van DuurzaamDoor. DuurzaamDoor wil de duurzaamheids­transitie helpen versnellen door relevante partijen rond belangrijke transitiethema’s bij elkaar te brengen en te leren over samenwerking en de wrijving daarin. ‘Je kunt van een initiatief niet verwachten dat het vanaf het begin als gelijkwaardige partner functioneert. In exploitatie en beheer van een warmtevoorziening moeten ze nog groeien. Je kunt ze als een start-up beschouwen. Ze zullen vanaf het begin ook niet alle bewoners van de buurt achter zich hebben. Of direct een volwaardige partner zijn voor commerciële partijen. Het Opgroeirecht geeft ze tijd om geleidelijk op te groeien tot professionele organisaties.’

Nieuw instrumentarium Door het evaluatierapport van het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving (OFL) over participatie bij aardgasvrije wijken kwam het Opgroeirecht breder in de belangstelling. OFL stelt dat het huidige bestuurlijke, juridische en economische systeem rondom aardgasvrije wijken er niet voldoende op is ingericht om maatschappelijke initiatieven te ondersteunen of te laten groeien. De bestaande financieringsmodellen, aanbestedingsvoorwaarden en subsidieregelingen zijn vaak niet passend. Om het maatschappelijk initiatief volwaardig te laten deelnemen, is het dus noodzakelijk om een nieuw juridisch en finan­cieel instrumentarium voor publiek-civiele samenwerking te ontwikkelen. OFL onderstreept dat daarbij rekening gehouden moet worden met het Opgroeirecht: de tijd die maatschappelijk initiatief nodig heeft om kennis en kunde te verzamelen om het speelveld op gelijke voet te kunnen betreden.