Alternatieve aanpak voor mensen met een arbeidsbeperking
Duurzaam en inclusief
Tekst Bas Nieuwenhuijsen
Beeld Dimitry de Bruin
Pas wanneer mensen met een arbeidsbeperking bij een werkgever in dienst zijn getreden, wordt onderzocht welke aanpassingen en voorzieningen ze nodig hebben. In 2020 starten het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en UWV een proef met een andere benadering: met een generieke voorziening wordt een werkplek geschikt gemaakt voor meerdere en opeenvolgende werknemers.
‘Voor de pilot is 8 miljoen euro uitgetrokken in 2020’
Mensen met een arbeidsbeperking aan het werk krijgen of houden, is een belangrijk onderdeel van het inclusiviteitsbeleid van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Dat gaat niet vanzelf. Er zijn veel vragen en onzekerheden bij zowel potentiële werkgevers als werknemers. Is het bedrijfsmatig verantwoord? Welke problemen kunnen zich voordoen? Zijn er (dure) aanpassingen nodig? Het huidige beleid rond voorzieningen houdt in dat UWV pas aanpassingen op de werkplek kan verstrekken nadat een werknemer met een arbeidsbeperking al is aangenomen.Een exoskelet, een smart bril of andere innovatieve technologische hulpmiddelen zijn doorgaans niet op voorhand op de werkvloer aanwezig. Op basis van het individuele dienstverband wordt bekeken welke voorzieningen de werknemer nodig heeft. Een verandering in de regels rond de inzet van zulke voorzieningen kan bijdragen aan meer participatie van mensen met een arbeidsbeperking. Dat past niet alleen in het streven naar een inclusieve samenleving, het is ook goed voor de arbeidsmarkt waar ondanks de krapte mensen met een beperking nog altijd twee keer zo vaak werkloos zijn.
Pilot 2020
In 2020 start een proef met een generieke vorm van voorziening: maak vooraf de werkplek geschikt voor meerdere en opeenvolgende werknemers met een arbeidsbeperking. Het individuele dienstverband wordt in de pilot in stappen losgelaten. Dit vergroot de ruimte voor UWV en werkgevers om hoogwaardige en innovatieve voorzieningen in te passen in het werkproces. In de pilot kunnen werkgevers bij UWV een aanvraag indienen voor voorzieningen die hun bedrijf toerusten voor werknemers met een arbeidsbeperking. UWV kijkt dan mee of de plannen haalbaar en effectief zijn voor de doelgroep en welke meerkosten de werkgever hiervoor maakt.
De werkgever gaat op zijn beurt een inspanningsverplichting aan voor het bieden van duurzame inclusieve werkgelegenheid. De generieke voorziening verruimt zo de mogelijkheden voor UWV om werkgevers te ondersteunen bij het inpassen van hoogwaardige en innovatieve voorzieningen in hun werkproces. Voor de pilot generieke voorzieningen is 8 miljoen euro uitgetrokken in 2020. In 2021 kan de ruimte voor UWV verder worden uitgebreid in voorbereiding op aanpassing van de wetgeving. De pilot generieke voorzieningen kan veranderingen die de doelgroep ten goede komen breder aanjagen. Wanneer er geïnvesteerd is in een werkplek die toegankelijk is voor mensen met een beperking, nodigt dat de werkgever uit om buiten de pilot iemand uit de doelgroep aan te nemen. Als generieke voorzieningen voor mensen met een arbeidsbeperking breder op de werkvloer beschikbaar zijn, kan dit private partijen bovendien stimuleren om technologieën verder te ontwikkelen. Bedrijven ontwikkelen voor bijvoorbeeld de gezondheidszorg al veel technologische hulpmiddelen vanuit een winstoogmerk, die ook grote maatschappelijke impact hebben. Denk aan speciale apparatuur waardoor een chirurg operaties beter kan uitvoeren. Op deze manier wordt de ontwikkeling van een markt voor innovatieve voorzieningen versterkt. ◼
Deel dit artikel