Bij het Klimaatakkoord zijn de provincies en het IPO op een bijzonder manier te werk gegaan. Na ondertekening is het voor “ratificatie” naar alle provincies gegaan. De volksvertegenwoordigers in de provinciale staten kregen drie maanden de tijd om hun oordeel erover te geven. Met succes: medio november stemden alle provincies met het akkoord in.

Dat was ook de verwachting, vertelt Mariëlle Hetem, programmamanager Klimaat bij het IPO. ‘De delegaties naar de Klimaattafels bestonden uit medewerkers van IPO samen met bestuurlijke vertegenwoordigers van alle provincies. De uitkomsten van de gesprekken zijn steeds teruggekoppeld naar de provincies, zodat iedereen op de hoogte was. Ondanks de statenverkiezingen die ertussendoor kwamen was de besluitvorming daardoor voor vrijwel niemand een verrassing.’

Een gelukje bij een ongeluk was dat de totstandkoming van het akkoord langer duurde dan was voorzien. ‘Dat gaf ons mooi de gelegenheid om de nieuwe provinciebesturen mee te nemen op een moment waarop haalbaarheid en betaalbaarheid steeds grotere issues werden. Het resultaat is dat er geen twijfel is over de opgaven waar we voor staan, iedereen is ervan doordrongen dat de vrijblijvendheid eraf is. In alle coalitieakkoorden staan afspraken om het Klimaatakkoord te realiseren, we kijken nu samen met de provincies naar de uitvoering.’

Radarposten

Bij de uitvoering blijkt hoezeer de verschillende overheden elkaar nodig hebben. Daarbij gaat het natuurlijk om alle regelgeving die er moet komen, maar ook om heel andere onderwerpen. Een voorbeeld daarvan zijn radarposten. Die lijken niets met het klimaat van doen te hebben, maar windmolenparken kunnen interfereren met radars van het ministerie van Defensie. Dat betekent dat radarposten soms moeten worden aangepast of zelfs verplaatst. Hetem: ‘Dat is een moeizaam proces, bij de verschillende ministeries moet daar veel integraler naar worden gekeken. Op dit moment ligt de realisatie van 900 MW aan windmolens daardoor stil. Dat is funest voor het draagvlak in de regio; Defensie moet op dit punt echt actiever worden. Het illustreert dat het bij het klimaat niet een kwestie is van de ene of de andere overheid, we moeten het juist samen doen.’

Nog een voorbeeld waarbij samenwerking essentieel is: de subsidieregeling SDE. Die subsidies helpen bij het realiseren van de geplande 35 terawattuur (TWH) aan duurzame energieopwekking. ‘We zijn door het Energieakkoord al flink aan de slag. De helft van de van deze 35 TWH is nu al vergund via wind- en zonprojecten. Probleem is dat de elektriciteitsnetten de extra levering uit deze bronnen niet overal meer aankunnen. Als we niet snel wat doen, dreigt de energietransitie vast te lopen en kunnen bedrijven die subsidies hebben gekregen geen elektriciteit terug leveren. Ook dat leidt tot vermindering van het draagvlak. De goodwill van de samenleving aanspreken betekent dat je die vervolgens ook moet faciliteren, want goodwill krijg je maar één keer.’