Klaar voor 4 jaar?
Tekst Bas Nieuwenhuijsen Beeld Shutterstock
Oké, de campagne is achter de rug, de kiezers hebben gesproken en je bent lid van een gemeenteraad. Maar ben je klaar voor die nieuwe taak? Met het programma Klaar voor vier jaar hebben de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en de Vereniging van Griffiers veel kandidaat-gemeenteraadsleden op hun nieuwe rol voorbereid.
Er komt veel af op nieuwe raadsleden
‘Er is grote behoefte aan een goede voorbereiding van nieuwe raadsleden,’ constateert Henk Bouwmans, directeur van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. ‘Kandidaten hebben vaak geen precies beeld van wat ze kunnen verwachten.’ Hij is dan ook blij dat honderden lokale politici het programma Klaar voor vier jaar hebben gevolgd, al is er wat hem betreft ruimte voor verbetering. ‘We hebben ze nog niet allemaal bereikt.’
‘Je hoeft niet altijd alles te doen wat het college zegt’
Bewustwording In tegenstelling tot de eerste editie van het programma, 4 jaar geleden, bestond Klaar voor vier jaar vanwege corona nu uit een reeks digitale bijeenkomsten, deels ook regionaal. Want gemeenten werken veel in regionaal verband samen en ook op dat terrein zijn kernvragen uit Klaar voor vier jaar relevant, zoals: wat voor gemeenteraadslid wil je zijn, hoe zit het met de informatievoorziening en hoe verhouden transparantie en geheimhouding en vertrouwelijkheid zich tot elkaar? Bouwmans: ‘Wil je een soort ombudsman zijn, wil je actief de coalitie achter het college van burgemeester en wethouders steunen, wil je een verbinder tussen de mensen in de wijken en buurten en het gemeentehuis zijn? Hoe bepaal je je koers? Hoe controleer je het college? Hoe kun je je invloed verzilveren? Maar ook andere vragen komen aan de orde: hoe ga je met elkaar om en hoe reageer je op agressie?’ Veel draait om bewustwording. De gemeenteraad is het hoogste orgaan, aldus Bouwmans. ‘Je hoeft dus niet altijd alles te doen wat het college zegt. En je kunt hulptroepen inschakelen, zoals een steunfractie, de griffier of de rekenkamer. Wij hebben ditmaal bij het programma ook ervaren raadsleden ingeschakeld, die kunnen vertellen hoe dingen in de praktijk werken. Aan welke knoppen draai je om iets te bereiken? Een overdrachtsdocument van de oude raad aan de nieuwe is ook belangrijk.’ Kandidaat-raadsleden Ingo Kehe (Blijf Stellingwarfs, Wolvega) en Anke Kusters (D66, Kaag en Braassem) hebben Klaar voor vier jaar gevolgd. Ze zijn lovend en hebben er veel aan gehad. Maar ze hebben zich ook op andere manieren op hun nieuwe rol voorbereid. Kehe, afkomstig uit het Berlijnse stadsdeel Kreuzberg, was daar al politiek-bestuurlijk actief. ‘En hier ben ik de afgelopen jaren lid van de steunfractie geweest. Oriënteer je, ga meelopen, woon raadszittingen bij. Zo leer je het werk kennen.’ Kusters vult aan: ‘Ik heb 4 jaar in de Adviesraad Sociaal Domein gezeten. Daar heb ik veel geleerd. Ik heb onlangs meegeschreven aan mijn eerste motie over het behouden van een bibliotheekvoorziening in mijn dorp.’ Open en eerlijk Beiden zoeken vooral het contact met de burger. ‘Open en eerlijk,’ aldus Kehe, ‘de basisveiligheid van de mensen staat voorop. Ik sta voor de mensen die aan de kant staan, bijvoorbeeld omdat ze een uitkering hebben. Raadswerk is burgerwerk.’ Kusters: ‘Meer inbreng van inwoners, bijvoorbeeld doordat ze eigen voorstellen kunnen indienen: dat is democratische vernieuwing.’ ◼
Deel dit artikel