Podium voor goede voorbeelden
Wie maken het verschil en waarom?
Tekst Rianne Waterval
Beeld Nico Alsemgeest en Carine Hekker
Wie presteert excellent in de publieke sector? Dat is de rode draad die de prijzen voor de beste ambtenaar, jonge ambtenaar, overheidsmanager en overheidsorganisatie van het jaar verbindt. De winnaars zijn een visitekaartje van de overheid.
De winnaars van de Overheidsmanager van het Jaar 2018, Overheidsorganisatie van het Jaar 2018 en de genomineerden voor de Jonge Ambtenaar van het Jaar 2019
‘Je bent een soort ambassadeur’
‘Deze prijzen geven inzicht in de mooie kanten van het dienen van de publieke zaak. Ze zetten het enerverende werk dat plaatsvindt bij de overheid op een ludieke manier in de spotlights.’ Aan het woord is Hedzer Pathuis, als winnaar van de Publiek Denken Top 100 Beste Ambtenaar 2017 mocht hij dit jaar als jurylid aan de andere kant van de tafel plaatsnemen.
‘Een nominatie geeft waardering en erkenning voor het werk dat je doet,’ vertelt de strategisch projectmanager bij de gemeente Utrecht. ’Daar waar in de commerciële wereld duidelijke belonings- en promotiestructuren zijn, is dit binnen de ambtenarij veel minder. Natuurlijk is de drive anders, we zetten ons in voor maatschappelijke meerwaarde. Die intrinsieke motivatie zie je terug bij alle kandidaten. Maar de ambtenarij is toch nog wel een gestigmatiseerde beroepsgroep. Op deze manier kunnen we goede voorbeelden een podium geven.’
Is de kandidaat een persoon voor wie je zou willen werken? Doet iemand een stapje meer dan je mag verwachten? Kan diegene zorgen voor een positieve verrassing? En heeft hij of zij een zekere mate van excellentie waardoor ook anderen worden geïnspireerd? Al deze factoren heeft Pathuis laten meewegen in zijn beoordeling.
Zijn verkiezing heeft hem het afgelopen jaar veel gebracht. ‘De positieve reacties, zowel van collega’s als externe partijen, zijn hartverwarmend. Het is niet dat ik me niet gezien voelde, maar ik merk dat ik vaker word uitgenodigd voor bijeenkomsten om te vertellen over mijn aanpak en de uitwisseling van kennis. Je bent een soort ambassadeur geworden. Deze nieuwe contacten zorgen er ook voor dat ik blijf leren van mijn omgeving. Het mes snijdt aan twee kanten.’
Goed luisteren
‘We werken allemaal aan een goede dienstverlening. Deze verkiezingen inspireren en houden ons scherp.’ Ingrid Geveke, gemeentesecretaris in Zwolle, mocht dit jaar voor de eerste maal plaatsnemen in de jury van de verkiezing voor de Beste Overheidsorganisatie van het Jaar. ‘Het is een voorrecht dat we zo een kijkje kunnen nemen in de keuken van andere overheidsorganisaties. We kunnen zoveel van elkaar leren. Alleen ga je misschien snel, maar samen komen we verder.’
Wie maken het verschil en waarom? Dat moeten we ons continu afvragen, stelt de gemeentesecretaris. Goed luisteren, meerwaarde creëren en verbinding blijven zoeken zijn volgens haar daarvoor cruciale elementen. ‘Dit zie je duidelijk terug bij de winnaar van dit jaar Waterschap Aa en Maas. Maar ook bij de andere twee finalisten: de gemeente Heerhugowaard en Rechtbank Rotterdam.’
Burgers en bedrijven verwachten een bepaald niveau van dienstverlening, stelt Geveke. ‘Als ik vandaag iets bestel bij Wehkamp, heb ik het morgen in huis. Daar moeten we als overheid ook in mee. Natuurlijk kunnen wij dit niet een-op-een overnemen, maar het is goed om na te denken over hoe we beter kunnen voldoen aan deze verwachtingen. Wat er buiten gebeurt, moeten we intern spiegelen.’
Overheidsawards
De verkiezing van de Beste Overheidsorganisatie vormt onderdeel van de Overheidsawards, een initiatief van de Vereniging voor OverheidsManagement (VOM), waar ook de verkiezing van de Beste Overheidsmanager van 2018 deel van uitmaakt. Geveke: ‘Met initiatieven als deze creëren we een olievlekwerking die zich langzaam maar zeker uitspreidt over de publieke sector.’
De verkiezingen hebben zowel extern als intern een positief effect, vervolgt de gemeentesecretaris. ‘De publieke professional staat centraal. Dit maakt dat wij trots kunnen zijn op het werk dat we doen. Zoiets straalt af op alle medewerkers en uiteindelijk ook op onze dienstverlening.’ Ook bij het binden van goede mensen aan de organisatie kunnen deze initiatieven een belangrijke rol spelen. ‘Goed leiderschap vergt dat managers achter hun mensen staan en ruimte bieden aan ontwikkeling,’ zegt Geveke. ‘De markt trekt aan en daarom is het ontzettend belangrijk dat we ook voor de jonge generatie ambtenaren een aantrekkelijke werkgever zijn én blijven.’ Hier kan Tim Smit over meepraten. Sinds maart van dit jaar is hij voorzitter van FUTUR, het landelijk netwerk voor jonge ambtenaren. ‘Er was de afgelopen jaren veel aandacht voor de instroom van jonge ambtenaren. Nu gaat het thema uitstroom spelen. Een belangrijke vraag is dan: hoe behoud je die jonge ambtenaren? Deze verkiezingen kunnen zowel de instroom bevorderen als de uitstroom helpen tegengaan. Ze geven positieve aandacht aan de publieke sector, laten zien welk belangrijk werk er verricht wordt en welk talent we hebben. Hierdoor kunnen we trots zijn op ons werk en vooroordelen wegnemen.’
Vijf V's
Jaarlijks organiseert FUTUR de strijd om de titel Jonge Ambtenaar van het Jaar. Sinds 2018 reikt de stichting ook de FUTURPROOF-award uit. Smit: ‘Deze prijs gaat naar een organisatie die werk maakt van verjonging en aandacht heeft voor het toekomstbestendig maken van de organisatie. Bijvoorbeeld door deze aan te laten sluiten bij de behoeften en ambities van de jongere generaties. Daarnaast is deze organisatie in staat de kwaliteiten van deze jonge ambtenaren optimaal te benutten.’ Dit jaar zijn de provincie Overijssel, gemeente Deventer en de Centrale Informatievoorziening van Rijkswaterstaat in de race.
Smit laat zich leiden door de zogeheten vijf V’s van FUTUR. ‘We willen jonge ambtenaren verbinden, de overheid vernieuwen, het imago van de overheid als werkgever verbeteren, vertellen over de meerwaarde van de jonge ambtenaar en zijn of haar stem vertolken,’ stelt hij. ‘Een verkiezing als deze past binnen deze missie. Zo kunnen we laten zien hoe leuk het werken in de publieke sector is en hoe young professionals een bijdrage kunnen leveren aan vernieuwing. We willen jonge ambtenaren een podium geven om hun ideeën over het werken in de publieke sector te delen en daarmee andere ambtenaren te inspireren.'
Deze editie staat het geheel in het teken van ondernemerschap. Smit: 'We zijn op zoek naar de ondernemende ambtenaar met oog voor trends en ontwikkelingen in de samenleving. Maatschappelijke opgaven zijn steeds vaker domeinoverstijgend. De bureaucratische indeling waarbij ambtenaar X met takenpakket Y werkt in domein Z is niet meer van deze tijd. We hebben behoefte aan young professionals die innovatief, creatief en opgavegericht te werk gaan en resultaten bereiken.’ Op donderdag 17 januari worden de winnaars door de jury, onder leiding van DG Overheidsorganisatie bij BZK Marieke Wallenburg, bekendgemaakt. ◼
Deel dit artikel