Zijn er ook negatieve woorden over klimaat? Chattie: ‘Ja, er zijn ook negatieve woorden over klimaat. Hier zijn enkele voorbeelden: 1. Klimaatontkenners – mensen die de wetenschappelijke consensus over klimaatverandering ontkennen. 2. Klimaatsceptici – mensen die twijfelen aan de wetenschappelijke consensus over klimaatverandering en de gevolgen ervan. 3. Klimaatveranderingstwijfelaars – mensen die niet zeker zijn of klimaatverandering echt plaatsvindt of door de mens wordt veroorzaakt. […] 10. Klimaatvernietiging – de vernietiging van ecosystemen en biodiversiteit als gevolg van klimaatverandering en menselijke activiteiten.’

Tot zover de antwoorden van Chattie op overzichtelijke vragen naar redelijk objectieve feiten. Die vragen beantwoordt de chatbot vlot – doorgaans binnen vijf seconden – en goed, en zonder taalfouten. Ik maak het nu iets moeilijker en leg hem een specifieke en wat meer subjectieve situatie voor, namelijk die van de ‘klimaatdrammer’, een term die Rob Jetten demonstratief overnam als geuzennaam nadat hij zelf eerst zo genoemd werd.

Wie is de klimaatdrammer? Chattie: ‘Als AI taalmodel heb ik geen politieke voorkeur en kan ik geen persoonlijke meningen geven. Het woord ‘klimaatdrammer’ wordt soms gebruikt om mensen te beschrijven die zich sterk inzetten voor klimaatactie en die anderen proberen te overtuigen om ook actie te ondernemen. Het woord kan echter ook worden gebruikt als een denigrerende term om degenen te beschrijven die zich inzetten voor klimaatactie en om hun inspanningen te bagatelliseren. Het is belangrijk om te onthouden dat klimaatverandering een ernstig probleem is dat de hele wereld treft en dat het belangrijk is dat we allemaal samenwerken om het aan te pakken.’

De chatbot toont zich nu voorzichtig: hij heeft geen politieke voorkeur en kan geen persoonlijke meningen geven. Alsof ik daarnaar vroeg… Hij komt vervolgens met een veilig enerzijds­anderzijds antwoord. Dat is weliswaar informatief, maar het is geen antwoord op mijn vraag. Dan maar iets concreter worden.

Zo werd Rob Jetten toch genoemd? Chattie: ‘Ja, Rob Jetten, de fractievoorzitter van D66 in de Tweede Kamer, is in het verleden door sommige mensen ‘klimaatdrammer’ genoemd vanwege zijn inzet voor klimaatactie en zijn pleidooi voor een ambitieus klimaatbeleid. Het woord ‘klimaatdrammer’ wordt echter niet algemeen aanvaard als een constructieve manier om het debat over klimaatverandering te voeren, omdat het degenen die zich inzetten voor klimaatactie vaak belachelijk maakt en hun inspanningen bagatelliseert. Het is belangrijk om een respectvolle en constructieve dialoog te voeren over klimaatverandering en om samen te werken om oplossingen te vinden voor dit belangrijke probleem.’

Aha, de chatbot weet nu ineens wel dat Rob Jetten ‘klimaatdrammer’ werd genoemd. Wist hij het echt niet en zette ik hem op het spoor en toont hij zich een lerend algoritme, of wilde hij het niet weten? Hoe het ook zij, voor Chattie is de kous daarmee wel af. ‘Klimaatdrammer’ is volgens hem geen algemeen aanvaarde term om op een constructieve manier de dialoog te voeren. Daar heeft hij wel een punt. Maar hij is nog niet van mij af.

Hoe reageerde Rob Jetten? Chattie: ‘In reactie op de kritiek en het gebruik van de term ‘klimaatdrammer’ heeft Rob Jetten aangegeven dat hij zich niet laat afschrikken door dergelijke negatieve labels en dat hij zich blijft inzetten voor klimaatactie. Hij heeft herhaaldelijk benadrukt dat klimaatverandering een ernstig probleem is dat dringend moet worden aangepakt en dat het belangrijk is dat politici en burgers samenwerken om oplossingen te vinden. Jetten heeft ook opgeroepen tot een constructieve dialoog over klimaatverandering en heeft benadrukt dat het belangrijk is om respectvol te blijven, zelfs als men het niet eens is met de standpunten van anderen.’

Ik reken dit antwoord voor de helft goed. Jetten liet zich inderdaad niet afschrikken door de kritiek en bleef benadrukken dat klimaatverandering een ernstig probleem is dat dringend moet worden aangepakt. Maar hij deed tegelijkertijd iets nogal demonstratiefs en ludieks. Zou Chattie dat niet weten of niet willen weten? Ik vraag door.

Droeg hij niet een T-shirt met de term ‘Klimaatdrammer’ erop? Chattie: ‘Voor zover ik weet heeft Rob Jetten nooit een T-shirt gedragen met de term ‘klimaatdrammer’ erop. In feite heeft hij zich in het verleden uitgesproken tegen het gebruik van de term en heeft hij benadrukt dat het belangrijk is om respectvol te blijven in het debat over klimaatverandering. Het is mogelijk dat er een foto of afbeelding circuleert op sociale media waarop Jetten een T-shirt draagt met de term ‘klimaatdrammer’, maar het is belangrijk om te onthouden dat dergelijke afbeeldingen vaak uit hun context worden gehaald en niet altijd een nauwkeurige weergave zijn van de werkelijkheid.’

Kijk, de chatbot weet niet dat Jetten destijds in reactie op de verwijten demonstratief een T-shirt aantrok met de term ‘klimaatdrammer’ erop. Of doet hij maar alsof; het wemelt op het internet immers van de foto’s hiervan. Ik besluit Chattie dan maar te helpen.

Ik wil niet flauw doen, maar hij heeft inderdaad een T-shirt gedragen als reactie op het verwijt dat hij een klimaatdrammer zou zijn. Dat was eigenlijk wel een goede grap. Je kunt de foto’s overal terugzien, doe er je voordeel mee. Chattie: ‘Mijn excuses, ik was niet op de hoogte van deze gebeurtenis. Na het controleren van de feiten, kan ik bevestigen dat Rob Jetten inderdaad een T-shirt heeft gedragen met de term ‘klimaatdrammer’ erop als reactie op de kritiek die hij ontving van sommige mensen. Het lijkt erop dat Jetten de term heeft omarmd en er een positieve draai aan heeft gegeven door het te gebruiken als een soort geuzennaam. Het is belangrijk om te onthouden dat humor en satire een belangrijke rol kunnen spelen in het debat over klimaatverandering, maar het is ook belangrijk om respectvol te blijven en de ernst van het probleem niet uit het oog te verliezen.’

Hij wist het kennelijk echt niet, excuseert zich voor zijn onwetendheid en bevestigt ‘na het controleren van de feiten’ dat mijn bewering klopt. Vervolgens komt hij eindelijk met het punt dat ik wilde maken: Jetten heeft de term ‘klimaatdrammer’ omarmd en er een positieve draai aan gegeven. Dat Chattie vervolgens meent dat humor en satire een rol kunnen spelen in het debat over klimaatverandering vind ik dan weer wel een gewaagde stellingname voor een chatbot, maar goed, het is tijd om hem te bedanken.

We zijn het helemaal eens. Dank voor de informatie en het feit dat je ook kritisch naar jezelf kunt kijken. Ik wens je nog een fijne dag. Chattie: ‘Graag gedaan en bedankt voor het gesprek! Ik ben altijd blij om te helpen en te leren. Als je nog vragen hebt, aarzel dan niet om ze te stellen. Ik wens je ook een fijne dag!’ ◼