Keep calm
Het is dit jaar 50 jaar geleden dat het Verenigd Koninkrijk (VK) lid werd van de Europese Unie (EU). In de numerologie staat het getal 50 voor een constant streven naar onafhankelijkheid en een grote liefde voor vrijheid. Het is dit jaar zeven jaar geleden dat een krappe meerderheid van de Britten koos om de EU te verlaten. Rome werd op zeven heuvels gebouwd en er zijn evenzoveel wereldwonderen. Het is dit jaar 3 jaar geleden dat Groot-Brittannië ook daadwerkelijk de Unie heeft verlaten. De haan kraaide driemaal en als je in sprookjes drie wensen mag doen, loopt dat uiteindelijk zelden goed af. Hoe historisch het jaar 2023 ook is voor de betrekkingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk, veel is er niet bij stilgestaan. En dat is logisch, want het beloofde sprookje valt tegen. We zijn pas drie jaar onderweg, maar de experts blijken vooralsnog gelijk te hebben: economisch gezien was Brexit geen goed idee en ook de partijpolitieke problemen van de Conservatieven zijn er niet mee opgelost. Alleen fervente Brexit-watchers zoals die van ‘UK in a Changing Europe’ lieten de gelegenheid niet voorbijgaan en peilden hoe het nu gesteld is met de mening van de Britten over Brexit. De uitkomsten zijn opvallend: na zeven jaar lijkt Brexit – en de daarmee gepaard gaande polarisatie – langzaam naar de achtergrond te verdwijnen, terwijl traditionele zorgen zoals veiligheid en de eigen portemonnee weer hoog op de agenda staan. Ook steunt inmiddels een meerderheid van de bevolking een terugkeer naar de EU, maar aan dat avontuur zal geen politicus zich nu willen wagen. Nu de meest opruiende Brexiteers van het podium zijn verdwenen, wordt achter de schermen wel stilletjes constructief met de EU samengewerkt om de Brexit-deal werkbaar te maken.
Femke van Esch is hoogleraar European Governance en leiderschap van de EU aan het Departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO) van de Universiteit Utrecht. Samen met Jan Pieter Beetz schrijft zij bij toerbeurt over zaken die Europa aangaan. Het uitgangspunt: de Europese Unie is meer dan Brussel alleen.
De tweede opmerkelijke ontwikkeling is dat de houding van de Britten ten opzichte van migratie – één van de beslissende kwesties tijdens de campagne over het referendum – is veranderd. Ondanks dat de migratiecijfers in het VK sinds de Brexit tot recordhoogten zijn gestegen, maken de Britten zich er niet druk over. De meerderheid is zelfs van mening dat migratie een positieve impact heeft op het land. Aan die omslag liggen velen redenen ten grondslag, zoals bijvoorbeeld de krappe arbeidsmarkt. Mythes, religieuze teksten en sprookjes verschaffen altijd een hoogdravende moraal bij het verhaal. Maar de uitkomsten van de peiling laten zien dat mensen uiteindelijk gewoon door willen met hun leven. Een heel Britse moraal eigenlijk: Keep calm and carry on.
Deel dit artikel