De benzinepompen zullen het op 31 maart niet erg druk hebben gehad, met de accijnsverlaging op benzine en diesel per 1 april in het vooruitzicht. Autorijdend Nederland is te vriend gehouden, wat duidelijk te merken is op de weg. Als het een beetje regent of waait, sneuvelen de filerecords aan de lopende band. Er is veel kritiek op de accijnsverlaging, niet alleen – een tikkeltje plichtmatig – van de oppositie, maar ook van economen en klimaatwetenschappers. De klimaatambities van het kabinet, in ieder geval de geloofwaardigheid daarvan, hebben een knauw gekregen. In Duitsland gaan de brandstofaccijnzen vanaf 1 juni nog veel forser omlaag, maar daar wordt ook gewerkt aan de invoering van extra goedkope abonnementen in het stads- en streekvervoer. Critici daar vinden dat nog te weinig, maar het is in ieder geval iets en het is hoe dan ook een prijsreductie die het aantrekkelijker moet maken om de auto te laten staan. Het effect op het klimaat zal beperkt zijn, maar het Nederlandse kabinet heeft, ondanks de grote ambities rond dit onderwerp, niet de fantasie of de durf gehad om ook met zo’n maatregel te komen.

In het Kamerdebat naar aanleiding van de openbaar gemaakte appjes over de mondkapjesdeal en – in een moeite door – het gebruik van privémail door minister De Jonge, bleek dat de nieuwe minister Conny Helder voor Langdurige Zorg en Sport zich zo door De Jonges wijze van informatieverschaffing op sleeptouw had laten nemen dat ze moest worden bijgepraat over de grondwettelijke (art. 68) inlichtingenplicht van ministers en staatssecretarissen. Alleen informatie verschaffen als een minister (in dit geval De Jonge) dat wil, is een te beperkte opvatting van dit wetsartikel. Eerder ging het ministerie van VWS ook al in de fout met een vergelijkbare interpretatie van de Wob-verplichtingen. Dat De Jonge het debat zou overleven, was op voorhand al duidelijk, waarmee de bijna gebruikelijke moties, een zware van wantrouwen (52 stemmen voor) en een lichtere van afkeuring (24 stemmen voor – wie snapt het?) tot de even gebruikelijke rituelen waren gereduceerd. De indieners hadden hun moment of fame weer kunnen twitteren, over tot de orde van de dag. Nu loopt het onderzoek van Deloitte naar de deal nog, dus ook de komende maanden is het ongetwijfeld never a dull moment met en voor deze minister. Het aanzien van de – van incident naar incident hobbelende – politiek wordt er niet beter op. Minister Bruins Slot van BZK laat een commissie onderzoeken waarom de opkomst bij de laatste raadsverkiezingen zo laag was, maar de verklaring voor de politieke desinteresse zou weleens dicht bij huis kunnen liggen. De begrippen “nieuwe bestuurscultuur” en “nieuw leiderschap” kunnen inmiddels alleen nog ironisch worden gebruikt.

Een mooi gebaar van het kabinet, een tegemoetkoming voor de hoge energiekosten van 800 euro voor huishoudens met lage inkomens. Alleen bleken gemeenten er een eigen draai aan te geven en keerden soms veel lagere bedragen uit. De reden: er was niet voldoende geld voor alle huishoudens. Dat bleek te kloppen. Het kabinet had rekening gehouden met zo’n 800.000 huishoudens die ervoor in aanmerking kwamen, maar uit CBS-gegevens bleek dat het om minstens 980.000 huishoudens zou gaan. De verklaring? Het kabinet was ervan uitgegaan dat gemeenten niet iedereen die in aanmerking kwam zou kunnen bereiken en dat een aantal mensen geen aanvraag zou doen omdat ze niet van de regeling op de hoogte waren. Maar wie is er, met dank aan de sociale media, tegenwoordig niet op de hoogte van zo’n regeling, en wie reageert er nu niet als er “gratis geld” beschikbaar komt? Het is bovendien wat vreemd dat een regeling waarvan de jure iedereen die aan de criteria voldoet gebruik kan maken, de facto erop neerkomt dat een aantal mensen – enigszins woordspelig gezegd – in de kou blijft staan. Het lijkt een patroon te worden. Het vorige kabinet had immers ook bewust te weinig geld uitgetrokken voor woningverbetering in Groningen. Ook dat was in de verwachting dat niet iedereen een aanvraag zou indienen. In beide gevallen werd het een kwestie van “ten halve gekeerd” en kwam het geld er alsnog, na een oogst van ergernis en negatieve publiciteit. En we hebben weer een toeslag erbij, ondanks de voornemens om het aantal juist te verminderen. Pieter Omtzigt waarschuwde al dat de rommeligheid bij de toekenning van deze toeslag ook in een uitvoeringsschandaal kan eindigen en hij kan het weten.