Vrouw, leven en vrijheid

Iran is in rep en roer. Sinds 16 september zijn Iraanse vrouwen, studenten en scholieren aan het demonstreren tegen het regime. Deze revolte is door vrouwen ontketend en wordt voornamelijk door vrouwen geleid. Op 16 september kwam de Koerdische vrouw (22 jaar oud) Mahsa Amini in Teheran om het leven. Zij werd vermoord door de Iraanse zedenpolitie. Mahsa droeg haar hoofddoek niet correct, volgens de autoriteiten. De naam Mahsa Amini is een strijdkreet geworden van de Iraanse revolte tegen ayatollahs. De Iraanse vrouwen gingen hun hoofddoeken verbranden. Dansend en zingend gingen duizenden jongeren de straat op. De vrouwenactiviste Masih Alinejad verzet zich vanuit ballingschap al ruim 10 jaar tegen de verplichte hidjab, oftewel de islamitische kledingvoorschriften voor vrouwen. Masih organiseerde witte woensdagen, de hoofddoekvrije dagen. Regelmatig werden deze vrouwen die daaraan deelnamen gearresteerd en tot gevangenisstraf veroordeeld. Maar nu komen ze massaal en samen in opstand. Sinds 16 september zijn er honderden omgekomen en duizenden gearresteerd. De universiteiten van Iran worden bestormd door de veiligheidstroepen van de ayatollahs. De protesten gaan nog steeds door. Een historische fout van een volk wordt niet vanzelf gecorrigeerd. De Iraniërs hebben bij de vorige revolutie in 1979 een grote fout gemaakt. Ze hebben de absolute macht toevertrouwd aan de leider van de politieke islam, ayatollah Khomeini. Hij voerde in de jaren tachtig van de vorige eeuw de islamitische wetgeving en rechtspraak (sharia) in. De vrouwen werden het hardst getroffen door de invoering van shariaregels: een vrouw erft de helft van de ouderlijke erfenis in vergelijking met een mannelijke erfgenaam, en de getuigenis van twee vrouwen is gelijk aan de getuigenis van een man. Natuurlijk vraagt u zichzelf af waarom de oppositie, indertijd voornamelijk links, zich niet heeft verzet tegen deze machtsovername. De Iraanse oppositie in de jaren tachtig van de vorige eeuw bestond vooral uit linkse groepen die van antiamerikanisme en antiwesterse sentimenten vervuld waren. Ze vonden de strijd tegen het westerse imperialisme belangrijker dan de liberaal-democratische rechten. Het woord liberaal werd gehaat. Ze begrepen evenmin het belang van een liberale democratische rechtsstaat. Daarom verzetten deze marxisten en neo- marxisten zich niet tegen de ayatollahs, omdat ook de ayatollahs tegen het westen waren en ze verwierpen alles wat enigszins met het woord liberaal te maken had. Toen de ayatollahs de macht volledig in handen hadden, hadden ze ook de linkse groepen niet meer nodig. Ze werden massaal afgeslacht. Te laat begrepen ze het belang van de liberale rechten, zoals gelijkheid en vrijheidsrechten. Het illiberale eindigt vaak in dictatuur. Nu gebeurt het wonder waarop iedereen al 42 jaar wachtte: de revolte tegen de islamisten. De moedige vrouwen van Iran staan in de frontlinie van de strijd voor vrijheid, gelijkheid en scheiding tussen religie (islam) en staat. De vrouwenrevolutie kent een eigen leuze, drie indrukwekkende woorden: Zan, Zendegi, Azadi. Dat betekent: Vrouw, Leven, Vrijheid. Wees op je hoede voor historische fouten.