Datagedreven fantomen

Sinds geruime tijd gonst in mijn omgeving een en hetzelfde woordje: data. Het heeft iets magisch, dat woordje. Het suggereert iets groots dat nog groter wordt doordat het woordje zo klein is. Slechts vier, op het eerste gehoor nietszeggende letters. D.a.t.a. Toch staat dit schijnbaar onnozele woordje symbool voor wat vermoedelijk een van de grootste uitdagingen van de komende decennia wordt. Daarvan ben ik door al dat gegons ondertussen wel overtuigd. Begrippen als ic, digitalisering en technologie krijgen een volstrekt andere betekenis. Door die data dus. Een kleine 30 jaar geleden hoorden we voor het eerst van zoiets als internet. De meesten van ons hadden op dat moment wel al een computer maar dat ding stond alone, zoals dat heette. Dat wil zeggen: hij was niet meer dan een soort veredelde typemachine waarbij je geen Tipp-Ex meer nodig had. Handig maar bij nader inzien slechts een minuscuul stapje. Vervolgens kwam dat internet en werden onze computers verbonden. Nu had je ook geen papier meer nodig. We gebruikten het wel, we wisten niet beter, maar feitelijk hoefde het niet. Alles, of zo goed als alles, werd digitaal. Dit rare woord typeerde fase 3 in de ontwikkeling. Die begon ergens na de internetzeepbel en de introductie van de breedband, een jaar of 15 geleden. Belangrijkste kenmerk ervan was een ongekende, niet-aflatende stroom handigheden: van camera’s tot sociale media, mobieltjes natuurlijk en duizend soorten apps. We genoten ervan, onderwijl almaar harder rennend: als de ezel achter de wortel die aan een stok om zijn nek hangt. Onze wereld een grote speeltuin: digitaal!