België kent geen centraal gecoördineerde en gelaagde aanpak zoals in Nederland, van Energieakkoord via de RES’en naar de gemeentelijke wijkaanpakken. Dat heeft deels te maken met de nogal complexe bestuursstructuur met vier elkaar overlappende bestuurs­lagen, maar ook met de minder planmatige bestuurscultuur. De Europese klimaatdoelstellingen moeten worden verdeeld tussen het federale en gewestelijke niveau, een discussie die soms jarenlang voortsleept voordat de knoop doorgehakt wordt. In Vlaanderen is het Burgemeestersconvenant het belangrijkste instrument voor verduurzaming op lokaal niveau. Het Burgemeestersconvenant 2030 met 40 procent emissiereductie als doel is ondertekend door 293 van de 300 gemeenten in Vlaanderen.

Lokaal energie- en klimaatpact De inwoners meekrijgen valt net als in Nederland niet mee. Klimaatambities uitgedrukt in tonnen CO2 en percentages CO2-reductie zijn nu eenmaal abstract en staan ver van de burger af. Een oplossing biedt het Lokaal Energie- en Klimaatpact (LEKP) van de minister van Binnenlands Bestuur. Het pact vertaalt klimaatbeleid naar concrete lokale doelen verdeeld over vier gebieden: vergroening, energie, mobiliteit en water. Een voorbeeld van zo’n doel is uiterlijk 2030 een boom per inwoner extra planten, 50 collectieve renovaties per 1.000 wooneenheden realiseren en een laadpunt per 100 inwoners. Zo worden burgers, bedrijven en instellingen er zich van bewust dat ook hun bijdrage telt. Het LEKP is door Eurocommissaris Frans Timmermans als voorbeeld gesteld voor lokale besturen in de rest van Europa. Ondertussen is in juli 2022 een tweede lokaal Energie- en Klimaatpact (LEKP 2.0) gelanceerd die de doelstellingen aanscherpt. Om gemeenten professionele ondersteuning te bieden bij de uitvoering werd eind 2020 het Netwerk Klimaat opgericht; een initiatief vanuit de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG), de Vlaamse VNG, gesteund door de Vlaamse overheid. Het netwerk wil kennis en best practices delen en actoren die bezig zijn met klimaat met elkaar verbinden. Via het LEKP heeft het gewest Vlaanderen zich gecommitteerd om samen met lokale besturen te werken aan het elimineren van hindernissen die lokale besturen ondervinden in het realiseren van het LEKP. Het Netwerk Klimaat verzamelde deze hindernissen in een eerste knelpuntennota. Een van de belangrijkste punten van de knelpuntennota betreft de energierekening. Sinds jaar en dag worden in Vlaanderen subsidies voor het verduurzamen van woningen of de aanschaf van zonnepanelen betaald uit een opslag op de elektriciteitsprijs. Twee derde van de elektriciteitsrekening bestond tot een jaar geleden uit opslagen, waardoor de prijs van de steeds groenere stroom (tot voor de crisis) duurder was dan fossiele oplossingen. Het pleidooi is de opslag te verplaatsen naar de factuur voor aardgas en andere fossiele brandstoffen.