Van data naar handelingsperspectief
Tekst Jelle van der Meulen Beeld Dimitry de Bruin
Een belangrijke ambitie van de Interprovinciale Digitale Agenda (IDA) is om digitalisering in te zetten voor maatschappelijke opgaven. Geen enkel vraagstuk kan zonder digitalisering, maar het moet wel op de juiste manier worden gebruikt.
‘Door goed gebruik te maken van data kunnen we slimmer kiezen en beter handelen’
De coronacrisis laat zien dat data cruciaal zijn. En dat is voordelig, zegt Marcel Thaens, Chief Information Officer bij de provincie Noord-Brabant. ‘Never waste a good crisis. De huidige crisis biedt momentum om meer datagedreven te gaan werken. Door goed gebruik te maken van data kunnen we slimmer kiezen en beter handelen.’
Puzzelen Een andere crisis die veel baat heeft bij een datagedreven aanpak is de stikstofcrisis. Via de IDA hebben de provincies het Living Lab Stikstof opgezet, waarin deskundigen data en definities vergelijken om tot de juiste aanpak te komen. De provincie Noord-Brabant maakte een viewer waarin alle beschikbare data worden weergegeven op een kaart, met vermelding van de bijbehorende bronnen. ‘Zo ontsluit je op een transparante manier welke data je hebt, waardoor het gesprek daarna ook makkelijker is,’ zegt Thaens.
Aan data is er in het stikstofdossier geen gebrek: er zijn metingen van het RIVM en van de provincie, boeren hebben eigen metingen, net als de industrie. ‘Maar die data zijn niet altijd eenduidig,’ weet Thaens. ‘Het merendeel betreft geen metingen, maar berekeningen. De exactheid kan daardoor in de praktijk niet worden waargemaakt.’
Toch moeten de data in de praktijk meer leidend zijn. ‘Je wilt handelingsperspectief creëren; dat doe je door data praktisch in te zetten, deze te combineren en vervolgens te visualiseren met behulp van bijvoorbeeld de viewer. Zo kunnen we bijvoorbeeld simulaties maken, waarbij we kijken wat het doet met de depositie als we een bepaalde boerderij uitkopen.’
Techneuten voorop Het is niet altijd duidelijk wat data betekenen, of hoe je die kunt inzetten om beleid te maken. ‘De interactie tussen beleidsmensen en data-analisten is cruciaal,’ zegt Thaens. ‘Door samen te puzzelen met mogelijkheden, heen en weer te pingpongen, kunnen we data daadwerkelijk inzetten om te komen tot meerwaarde voor maatschappelijke opgaven.’
Het stikstofvraagstuk is slechts één van de vele vraagstukken waar data worden ingezet. ‘Er zijn eigenlijk geen maatschappelijke opgaven waarbij we geen gebruikmaken van digitalisering en data,’ zegt Jeroen Naterop, informatieadviseur bij de provincie Gelderland. ‘We zetten data in voor de energietransitie, mobiliteitsvraagstukken en recent natuurlijk de coronacrisis.’
Ook Naterop is blij dat een datagedreven aanpak nu veelal de voorkeur krijgt. ‘De mensen van de technologie moeten meer vooraan in de organisatie komen,’ vindt hij. ‘Alle technologische ontwikkelingen die gaande zijn worden steeds meer bepalend voor ons handelen, voor hoe wij zijn. Maar elke specifieke vakgroep heeft natuurlijk een beetje de neiging zichzelf voorop te zetten. Gelukkig helpt de IDA om techneuten een belangrijkere plek te geven, hoewel het nog een lang proces is.’ ◼
Deel dit artikel