Tijdens de piek van de corona-uitbraak werden ongeveer dertig Nederlandse ic-patiënten opgevangen in Duitse ziekenhuizen vlak over de grens. Hoe zorg je ervoor dat die ziekenhuizen alle nodige informatie over die patiënten meteen bij de hand hebben? Zoals allergieën, of andere reacties op medicijnen? En kun je met het delen van gegevens bijvoorbeeld ook verdere besmetting bij een uitbraak zoals corona voorkomen?

Er is geen Europese regelgeving die dit voorschrijft. Elk land bepaalt zelf hoe de zorg wordt ingericht. Daarom is het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) 2 jaar geleden het programma Internationaal, grenzeloze eHealth gestart om te werken aan het versnellen en versterken van de digitale zorg in die internationale context. Een belangrijke focus daarbij ligt op gegevensuitwisseling met andere landen en samenwerking in grensregio’s.

Eenheid ‘We streven daarbij naar eenheid van taal en techniek,’ legt Herko Coomans, coördinator Internationale Digitale Zorg van het ministerie van VWS uit. ‘Als je bijvoorbeeld wilt dat topdokters uit de VS of Israël meekijken met dossiers, helpen met diagnoses of met metingen en observaties, moeten ze wel de Nederlandse data kunnen begrijpen. Een eenheid van taal is dus erg belangrijk.’

‘We gebruiken al standaarden voor de veilige uitwisseling van data. Die waarborgen dat gegevens onderweg niet worden aangepast en echt over de patiënt gaan en niet over iemand anders. Ook voor de taal hebben we standaarden nodig. Om te zorgen dat de ziekenhuizen in de verschillende landen het over hetzelfde hebben. Als je het bijvoorbeeld hebt over bloeddruk, is die dan liggend of staand gemeten? Via de rechter- of de linkerarm? Is er één meting gedaan of meerdere? Als ik het in Nederland anders registreer dan bijvoorbeeld in Duitsland, kan het gevaarlijk zijn voor de patiëntveiligheid. Juist door samenwerking kunnen we de kwaliteit van de zorg verbeteren.’

En die samenwerking zoekt Nederland onder meer op in het eHealth Network, de samenwerking van alle Europese lidstaten over digitale zorg. Hier vindt onder andere overleg plaats over de notificatieapps van coronabesmetting. Ook ondertekende VWS vorig jaar samen met de collega-ministeries in Benelux-verband een samenwerking over het digitaal uitwisselen van zorggegevens. Daarin is de juridische grondslag voor grensoverschrijdende uitwisseling van zorggegevens vastgelegd.

Grensregio’s Juist in grensregio’s is goede samenwerking met buurlanden belangrijk. Het komt regelmatig voor dat een patiënt uit Zeeland wordt ondergebracht in een ziekenhuis in Antwerpen, of iemand uit Limburg in Aken. VWS is sinds vorig jaar een project gestart met vijf ziekenhuizen in deze grensstreken om patiëntgegevens digitaal op te halen, zodat de diagnose en behandeling van patiënten veiliger, persoonsgerichter en efficiënter kunnen worden. ‘Daarbij worden vragen beantwoord als: hoe identificeer je patiënten, hoe wissel je gegevens uit, hoe krijg je daar toestemming voor van de patiënt en hoe koppel je systemen en data aan elkaar,’ legt Coomans uit. ‘Een uitdaging is de juridische kant van gegevensuitwisseling. Ziekenhuizen in het buitenland hebben bijvoorbeeld geen recht op onze BSN-gegevens. De samenwerking van ziekenhuizen is heel belangrijk. Juist daardoor merkt de patiënt er ook echt iets van. Voor hen zijn de ziekenhuizen gemakkelijker bereikbaar, de zorg wordt beter en ze weten dat hun data beschikbaar zijn.’