Voor Weterings behoren data tot de belangrijke middelen om grip te krijgen op criminaliteit. ‘In 2000 merkten we dat onze Vogeltjesbuurt steeds minder toegankelijk werd. Er was een dusdanig gesloten samenleving ontstaan dat het heel moeilijk was om in verbinding te komen met inwoners van die wijk. Wat was er aan de hand? We gingen kijken hoe we meer zicht konden krijgen op wat daar gebeurde. Welke signalen pikten we op? Wat hadden inwoners nodig? Wat konden we doen om te voorkomen dat buurtbewoners werden meegetrokken en de buurt verder zou afglijden. In samenwerking met de Regionale Informatie- en Expertise Centra (RIEC’s) in Oost- en West-Brabant en Zeeland onderzocht Tilburg of en hoe ze publieke beschikbare informatie gestructureerd kon gebruiken om antwoorden te vinden.’

Gerichte inzet Tilburg is ook een van de partners in Zicht op Ondermijning, het samenwerkingsverband van lokale en landelijke partijen dat inzicht wil krijgen in patronen van ondermijnende criminaliteit. Weterings: ‘Via het dashboard Zichtopondermijning.nl worden inzichten gedeeld. Gemeenten kunnen er onder meer zien waar hun lokale data afwijken van landelijke gemiddelden op het gebied van misbruik van vastgoed, drugsproblematiek, verdachte transacties en kwetsbare branches. Een voorbeeld: bij speculatie of witwassen met vastgoed zijn er patronen herkenbaar in hypotheekverstrekking die een indicatie kunnen zijn dat er iets aan de hand is. Met dit inzicht kunnen we onze eigen toezichthouders of de opsporingsmedewerkers van onze partners gerichter en dus efficiënter inzetten.’ Voor de data-analyse zelf maakt Zicht op Ondermijning gebruik van de expertise van het CBS. Het CBS verzamelt en combineert data van de politie, het Openbaar Ministerie, het Kadaster, de Belastingdienst, de Kamer van Koophandel, de Basisregistraties en meer. Omwille van privacy zorgen ze dat data geanonimiseerd zijn en niet herleidbaar naar individuele personen op bedrijven. Deze analyses worden in een beveiligde omgeving uitgevoerd. Daarmee voldoet het dashboard volledig aan privacywetgeving. Weterings: ‘Voordat de inzichten uit de analyses worden gepubliceerd en openbaar worden gemaakt, doet het CBS zelfs nog een extra controle om te voorkomen dat personen of bedrijven alsnog herkenbaar of herleidbaar zijn.’

Hoger risico ‘Weterings: ‘We passen dit handhavings- en opsporingsinstrumentarium alleen toe als we daar aanleiding voor hebben, dus na signalering door bijvoorbeeld een wijkagent of andere wijkpartners. We analyseren niet lukraak al onze Kadastergegevens om te kijken wat dat oplevert. De data leiden ons ook niet naar personen. Maar bieden wel zicht op fenomenen of trends, en handvatten om op een ander manier met het criminaliteitsprobleem aan de slag te gaan.’ ‘Als er gespeculeerd wordt met fraude in vastgoed of als criminelen geld witwassen door aankoop van pandjes, dan gebeurt dat ook in straten die al kwetsbaar zijn. Je kunt er dan in je toezicht op straat al rekening mee houden, je weet immers waar je op moet letten. Zicht op Ondermijning helpt ons om die kwetsbare wijken en straten tijdig te vinden.’