Wall of Fame

In sessies over tegenspraak vraag ik aan de deelnemers vaak of het gemakkelijk is om te luisteren naar mensen die hen irriteren; mensen voor wie zij allergisch zijn. Het antwoord is meestal eensluidend: nee. Het blijkt verrekte lastig te zijn om iets aan te nemen van mensen die irritatie oproepen. Het is veel gemakkelijker om te luisteren naar mensen die op dezelfde golflengte zitten als jij, naar mensen met wie je een goede klik hebt. Alle leiders weten echter dat het belangrijk is om goed te luisteren naar kritische en soms irritante mensen in hun omgeving. Goed luisteren naar andere geluiden dan die je prettig vindt, maakt je leiderschap veel beter. Juist het opvangen van geheel andere geluiden is goed voor het nemen van verstandige besluiten. Natuurlijk is het fijner om te luisteren naar gelijkgestemden. Vooral als ze bevestigen dat het goed is om te doen wat jij al van plan bent. Maar de kunst is te luisteren naar het andere geluid, naar het geluid waar je niet op zit te wachten en waar je niet vrolijk van wordt. Zeker als dat geluid waarschuwt voor gevaren en risico’s. Het kanariepietje in de mijn (die waarschuwt voor gevaarlijke gassen) is nog steeds een sterk voorbeeld. Nu is luisteren sowieso al lastig. Zo vertelde mij ooit een generaal dat een sergeant hem vroeg of hij iets tegen de generaal mocht zeggen. Nadat de generaal dat toestond, zei de sergeant dat hij het vreemd vond dat alle officieren wel naar managementcursussen gingen, maar nooit naar cursussen luisteren. Luisteren is een opgave waar je tijd aan moet besteden. Niet zenden maar ontvangen is een kunst. En daarvoor echt open staan. In topopleidingen moet veel meer aandacht worden besteed aan het luisteren. Voor het luisteren naar kritische geluiden zijn vaak goede redenen. Dat leren ons ook de ervaringen met klokkenluiders. Ja, het is irritant om dingen te horen die vervelend zijn, zeker als het je eigen gedrag betreft. En ja, een dwarsdenker kan voelen als een dwarsligger. Zeker als je dingen voor de zoveelste keer hoort. Dat kan overigens juist een reden zijn om geen allergische reactie te hebben, maar om echt te gaan luisteren. Het maakt het ook aantrekkelijker om klokkenluider te zijn. Want die eindigt vaak aan de schandpaal, terwijl hij of zij juist een podium dient te krijgen. Vandaar dat ik pleit voor een Wall of Fame voor klokkenluiders!