Nu China het coronabeleid van de ene op de andere dag heeft afgeschaft, stijgt het aantal besmettingen tot ongekende – en vooral onbekende – hoogte. Alle reden om voorzichtig te zijn met de komst van reizigers uit China. Begrijpelijk dus dat veel landen (in de EU, maar ook Groot-Brittannië en de Verenigde Staten) al in december maatregelen namen, zoals een verplichte coronatest bij aankomst. Begin januari adviseerde de EU bovendien om een negatieve coronatest te verlangen van iedereen uit China. Nederland vond het allemaal niet zo nodig, het aanbieden van een vrijwillige coronatest op Schiphol was wel genoeg. Bovendien was er, aldus minister Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), geen wettelijke basis voor maatregelen. De tijdelijke coronawet geldt immers niet meer en de nieuwe wet ligt nog bij de Eerste Kamer. Die was niet van zins om eerder van reces terug te komen voor een snelle behandeling. Zo’n 2 dagen later bleek het ineens mogelijk om, op grond van de artikelen 7 en 54 van de Wet publieke gezondheid, toch maatregelen te nemen. Toch een wettelijke basis dus. Eind goed, al goed, zou je kunnen zeggen. Maar waarom duurde het 2 weken langer dan in andere landen voor er maatregelen werden genomen? Het gevoel van urgentie lijkt opnieuw niet bijster groot.

Er is een nieuw adviesorgaan: het onafhankelijke Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI), ingesteld volgens de Wet open overheid (Woo) om te adviseren over de Woo, de informatiehuishouding en de archiefwet. Het eerste advies, met de pakkende titel ‘Kan dit weg?’ ‘Nee’, gaat over het beheren en bewaren van chatberichten. Aanleiding daarvoor was het nieuws dat minister-president Rutte stelselmatig sms-berichten van zijn verouderde telefoon verwijderde. Volgens de Archiefwet was dat wissen niet toegestaan, aldus de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed in oktober vorig jaar, maar het handmatig selecteren en opslaan van alle chatberichten is niet te doen. Het ACOI vindt daarom dat de overheid chatberichten van personen in sleutelfuncties geautomatiseerd op moet slaan in een beheersysteem van de organisatie. Het gaat dan om alle werkgerelateerde chatberichten van bewindslieden, bestuurders en de ambtelijke top. ‘Chatberichten van bewindslieden en bestuurders zijn van blijvende waarde, ook voor toekomstig historisch onderzoek. Daarom moeten deze chatberichten blijvend worden bewaard en gearchiveerd.’ Minister Bruins Slot van Binnen-landse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft al laten weten dat ze het advies overneemt. Grote kans dus dat er over niet al te lange tijd een nieuw ict-project van start gaat om dit te realiseren.

Je zou het met alle gedoe rond stilgelegde bouwprojecten bijna vergeten, maar er is ook nog steeds een probleem met mest (en dus ook stikstof). Nu mag er in Nederland, op grond van een Europese derogatiebeschikking, afhankelijk van het soort grond dierlijke mest met maximaal 240 kilogram stikstof per hectare per jaar worden gebruikt. Tot 2026 moet dat verminderen tot 170 kilogram per hectare per jaar, de norm die voor alle EU-lidstaten geldt. Dit ter bescherming van de kwaliteit van het oppervlaktewater zoals vastgelegd in de Kaderrichtlijn Water. Die vermindering gaat stapsgewijs, maar minister Adema van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit besloot dat 2023 een overgangsjaar zou worden voor een aantal maatregelen: bufferstroken langs sloten en bepaalde vormen van gewasrotatie zouden pas in 2024 moeten. In gewonemensentaal betekent dat dus een jaar uitstel. Argument daarvoor was dat de nieuwe derogatiebeschikking van de EU-Commissie zo laat was afgekomen dat het te kort dag was om die nog in 2023 in te voeren. Medio december verwachtte Adema nog dat Nederland en Brussel daar in gesprekken ‘wel uit zouden komen’, maar dat viel toch tegen. In januari moest de minister halsoverkop de Grüne Woche (’s werelds grootste agrarische beurs) in Berlijn verlaten om de kwestie in de ministerraad te bespreken. De uitkomst: de nieuwe regels treden met ingang van maart dit jaar in werking. Nadat de rechtbank en de Raad van State dat eerder hadden gedaan, heeft nu ook Europa een geitenpaadje in het stikstofbeleid afgesloten.