De knop omzetten

Na de zomer van 2023, de warmste ooit gemeten, is het niet gemakkelijk­ nog optimistisch te zijn over de toekomst van de aarde. De bos­­branden, over­stromingen en hevige hitte zijn slechts een voorproefje van wat ons te wachten staat, aldus klimaatwetenschappers. Tenzij het ons lukt onze uitstoot radicaal te verminderen en uiteindelijk zelfs tot nul terug te brengen. Het lijkt een onmogelijke opgave. Of komt het toch goed? Vlak voor de zomer schreef Jesse Frederik van De Correspondent dat we juist hard op weg zijn het klimaatprobleem nog voor de deadline op te lossen. We legden zijn uitspraken voor aan Annelies Huygen, hoogleraar Ordening van energiemarkten. Die kon zich vinden in de boodschap van Frederik. Sterker nog, als we het systeem beter inrichten, kan het nog veel sneller gaan. Dat stemt enigszins hoopvol. Maar wat we soms lijken te vergeten, is dat de klimaatcrisis al volop aan de gang is. Unicef schreef vorig jaar dat die nu al voedsel- en watersystemen verwoest, de verspreiding van ziekten versnelt en de toegang tot goede gezondheidszorg en onderwijs bemoeilijkt. En dit jaar hoef je de krant maar open te slaan om te lezen wat klimaatverandering nu, op dit moment, voor ellende teweegbrengt. Is de overheid daar wel van doordrongen? Eind augustus lanceerde een aantal ministeries een nieuwe campagne, genaamd Zet ook de knop om. Op de website staan tips voor burgers, bedrijven en organisaties om allemaal ‘nóg grotere stappen te zetten’. Zo kunnen bedrijven apparatuur repareren of hun bedrijfsprocessen isoleren, en wij gewone burgers wat vaker een vegetarische gehaktbal eten en voor korte ritjes niet de auto, maar de fiets pakken. Tja. Natuurlijk, bewustwording is belangrijk, alle beetjes helpen, samen kunnen we dingen veranderen, en zo verder. Maar hoe verhoudt een koelcel die een tweede leven krijgt of een wekelijks bordje linzen zich tot de kleine 40 miljard euro aan fossiele subsidies? Hebben we weer een campagne nodig die ons vertelt over duurzame stapjes, of is het een beter idee nu te beginnen die fossiele subsidies af te bouwen? De grote vervuilers niet langer weg te laten komen met praatjes en plannetjes, maar aan te pakken? Doen we dat niet, dan zijn al die peulvruchten, reparaties en fietstochtjes slechts doekjes voor een gapende wond, die alleen maar groter wordt. We moeten inderdaad de knop omzetten. We hebben de afgelopen jaren zeker stappen gezet, maar het moet sneller en rigoureuzer. Laat de apocalyptische zomer van 2023 daar het startschot voor zijn.