Stekeltjes in sturingsland

Wie geen vreemdeling is in het land van overheidssturing, zal ongetwijfeld alle modieuze termen rond nieuwe vormen van sturing wel kennen. Je kunt er menig buzzword bingo mee vullen. Tegenwoordig hebben we naast de klassieke lijnsturing, ook – om er maar een paar te noemen – programmasturing, opgavesturing, gebiedsgerichte sturing of transitiesturing. En natuurlijk, deze diversificatie van sturingsvormen is alleszins begrijpelijk en ook absoluut broodnodig. Andere tijden stellen andere eisen aan overheden. Als opgaven complexer worden, moet je daarin mee kunnen bewegen. En de ene opgave is de andere niet. Het is goed om dat te onderkennen en dat te verdis­conteren in je aanpak. So far, so good. Maar toch zitten er een paar stekelige kantjes aan deze ontwikkeling. Het eerste stekeltje is wel dat de neiging onweerstaanbaar lijkt om al deze aanpakken tot achter de komma te beschrijven en daarmee toch weer te standaar­diseren. Terwijl de crux natuurlijk is dat je dit soort aanpakken met gezond verstand en een zekere frivoliteit moet benutten. Voor je het weet zit je in een nieuw keurslijf. Een tweede stekeltje heeft alles te maken met de ‘sedimentatie in sturingsstijlen’ zoals de NSOB dat eerder beeldend omschreef. Deze metafoor duidt op het feit dat sturingsstijlen niet verdwijnen, maar dat de ene sturingsstijl over de andere heen komt. Ze blijven allemaal present. Wat de metafoor minder goed duidelijk maakt, is dat ze meestal niet zo goed mengen. Of elkaar soms ronduit in de weg zitten. En daarmee soms meer coördinatievragen met zich meebrengen dan oplossen.