ID van de toekomst

Standaarden

Wat de toekomst ook brengt, het opslaan en ontsluiten van data zal aan eisen op het gebied van veiligheid en betrouwbaarheid moeten voldoen. Maas: ‘Om goede standaarden te kunnen vaststellen, werken we onder meer aan een wegingskader met criteria waaraan oplossingen voor identificatie en authenticatie moeten voldoen. Het is heel belangrijk dat we tot heldere regels en kaders komen, niet alleen in Nederland, maar ook internationaal. Het aantal reisbewegingen neemt in de hele wereld toe, verwacht wordt dat het aantal grenspassages over tien jaar verdubbeld zal zijn. Dan zal de identiteitscontrole anders moeten gaan dan nu met een marechaussee op Schiphol die je paspoort bekijkt. Niet alleen wij zijn hiermee bezig, dit speelt wereldwijd. Hier in Nederland, en meer in het algemeen in Europa, is veel informatie centraal opgeslagen. Maar in bijvoorbeeld Afrika of de Verenigde Staten niet. Dat stelt ons voor een uitdaging: hoe brengen we die uiteenlopende systemen en data bij elkaar om tot wereldwijde oplossingen te komen?’

Voor het vaststellen en controleren van iemands identiteit worden van oudsher biometrische gegevens gebruikt. ‘Gezichtsherkenning bijvoorbeeld is nog altijd heel belangrijk,’ zegt Maas. ‘De foto op paspoort, identiteitsbewijs en rijbewijs blijft voorlopig gewoon. Maar ook op dit gebied doen we onderzoek, onder meer naar automatische gezichtsherkenning en het gebruik van vingerafdrukken. Bescherming van de privacy blijft altijd belangrijk. Veel informatie ligt nu nog vast op papier, bijvoorbeeld in de vorm van je paspoort. Dat heeft onder meer als nadeel, dat je alle gegevens in één keer deelt. Een digitale identiteit maakt privacy by design mogelijk: je deelt alleen relevante gegevens, bijvoorbeeld dat je ouder dan 18 bent als je alcohol wilt kopen. Dat gaat snel, zorgvuldig en beschermt informatie die op dat moment niet nodig is. In Nederland hebben we strenge regels voor privacybescherming. Van toestanden zoals in China worden we niet blij. Het wordt technologisch steeds makkelijker om data te verzamelen. Dat draait niet per se om je identiteit, maar raakt wel je privacy. Auto’s bijvoorbeeld registreren tegenwoordig allerlei gegevens, die opgeslagen worden in een database van de fabrikant. Wat doet die daarmee? We zijn ons vaak niet echt bewust daarvan.’

ID-app

Eén van de onderzoeken, die de overheid rond digitale identiteit is gestart, draait om digitale toegangsverlening. Donovan Karamat Ali (informatiecommissaris bij de gemeente Utrecht) en Dewi Delhoofen (programmamanager Digitale Transformatie bij de gemeente Eindhoven) zijn betrokken bij deze proef. ‘Een uniek experiment van acht gemeenten, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en het ministerie van BZK,’ vertelt Karamat Ali. ‘We ontwikkelen in een lab een wegingskader voor identiteitsoplossingen. Aan welke criteria moeten die voldoen?’ Delhoofen benadrukt, dat het hierbij gaat om afgeleide ID-oplossingen. ‘De overheid verstrekt centraal aan jou je digitale identiteit, je core ID. Die vormt de basis voor afgeleide oplossingen, zoals DigiD, IRMA, itsme en andere authenticatiemogelijkheden, waarmee je digitaal kunt laten zien dat jij het bent, die inlogt bijvoorbeeld. De overheid loopt in de digitale dienstverlening achter op het bedrijfsleven en moet een stap naar voren gaan doen, goede ID-oplossingen zijn daarvoor cruciaal.’ De ontwikkelingen op dit gebied gaan snel, weten ze. Delhoofen: ‘Wat op dit moment speelt bij het gebruik van bijvoorbeeld biometrische kenmerken als identificatiemiddel, is volgende maand achterhaald. In ons experiment ligt daarom geen focus hierop, al speelt het wel een rol.’ ‘Het wegingskader is een levend document, criteria kunnen immers veranderen,’ aldus Karamat Ali.