Stil
Het was de afgelopen maanden rustig in politiek Den Haag... heel rustig! Zo rustig dat je de tanden van informateur Mariëtte Hamer bijna kon horen knarsen. Op zichzelf is dat niet zo bijzonder: er gebeurt tijdens de zomervakantie immers nooit zo veel. Maar deze keer was het wel opvallend stil. En dat terwijl er een kabinetsformatie aan de gang was en is. Wilden Rutte en Hoekstra nu wel of niet met de PvdA en GroenLinks in een kabinet? Of zagen ze “linkse wolken” voor de zon van kabinet Rutte-IV? En zag Sigrid Kaag nu definitief af van samenwerking met de ChristenUnie of toch niet? Ondertussen worstelde informateur Hamer dapper verder. En werd Nederland aan zijn lot overgelaten… Inmiddels is er meer duidelijk. In haar verslag aan de Tweede Kamer laat Hamer weten: een meerderheidskabinet van VVD, D66, CDA, PvdA en GroenLinks zit er niet in. VVD-coryfee Johan Remkes moet de mogelijkheden van een minderheidskabinet onderzoeken. Of dat iets op gaat leveren, is vooralsnog onduidelijk. In haar verslag stelt Hamer dat de partijen die bij de verkennende gesprekken waren betrokken zich vooral laten leiden door eigen belangen en vooral ook beeldvorming in de media en bij hun achterban. Het landsbelang – of in gewoon Nederlands: de belangen van jou en mij – speelt een ondergeschikte rol. Filosoof Carola Schoor snapt wel hoe dat komt. Ze is gepromoveerd op politieke stijlen en verderop in deze editie zegt ze: ‘Wanneer een bepaalde stijl de overhand krijgt, kunnen problemen ontstaan. Te veel van de probleemoplosser leidt tot een bureaucratie zonder idealen, waarin alles tegen elkaar wordt weggestreept.’ Zie daar in een notendop waar het bij de toeslagenaffaire – en nu bij de kabinetsformatie – om draait.
Deze editie van Publiek Denken gaat over dienstverlening door de overheid aan inwoners. Dienstverlening die steeds vaker online vorm krijgt waardoor inwoners die minder (digitaal) vaardig zijn soms buiten de boot vallen. Om die reden pleiten topambtenaren Hans van der Vlist en Dick Heerschop in een artikel over de Werkagenda voor de uitvoering voor maatwerk. Maar ook voor meer verantwoordelijkheidsgevoel in politiek Den Haag. Want het is niet eerlijk om alle risico’s bij uitvoeringsorganisaties neer te leggen, stellen zij. Verderop in deze editie vertellen provincies, waterschappen en gemeenten hoe zij hun best doen hun (online) dienstverlening op orde te krijgen. En vooral belangrijk: toegankelijk voor iedereen. Bij deze overheden is al lang ingedaald voor wie ze hun werk doen. Vandaar dat het belang van alle inwoners in hun werkzaamheden centraal staat. In politiek Den Haag lijkt dat begrip ver te zoeken. Daar is men vergeten wat dienstverlening betekent.
Marc Notebomer is eindredacteur van Publiek Denken
Deel dit artikel