De stad als dagelijks evenement
Tekst Marc Notebomer Beeld Shutterstock
Wat als je grote drukte in de binnenstad niet alleen inzichtelijk maakt maar ook nog eens kunt voorspellen? In het project De stad als dagelijks evenement werken de gemeente Utrecht, Movares, het CBS en uCrowds samen aan een monitor die dat mogelijk maakt. Met de informatie die deze monitor levert kunnen maatregelen worden genomen om de stad toegankelijker, veiliger en leefbaarder te maken.
Het Stationsplein in Utrecht dient als proefgebied
Lydia Stulen en Rik Budel zijn adviseur digitale innovatie bij de gemeente Utrecht en houden zich onder meer bezig met de toepassing van technologie in de openbare ruimte. De aanleiding om met De stad als dagelijks evenement te beginnen is de Vuelta Holanda die vorig jaar in Utrecht zou starten, leggen ze uit. ‘Bij zo’n evenement tuigt men vaak een uitgebreide data- en informatieomgeving op,’ zegt Stulen, ‘maar breekt men die na afloop weer af. Bovendien worden de verzamelde data slechts voor één doel gebruikt: het evenement zelf.’ ‘Vervolgens worden de data weggegooid,’ vult Budel aan. ‘En dat gebeurt bij meerdere evenementen en een paar keer per jaar. Maar waarom zou je geen permanent monitoringsysteem inrichten? Met alle drukte is een stad immers een doorlopend evenement.’ In een hoogstedelijke omgeving is ruimte schaars, zegt mobiliteitsadviseur en innovatiemanager Marco Duijnisveld. Hij is namens Movares bij De stad als dagelijks evenement betrokken. ‘Des te belangrijker is het om drukte te kwantificeren en objectiveren en aan crowd management te doen. De vraag is: hoe kunnen we de mensen-massa in goede banen leiden? Met als doel dat de binnenstad veilig en gezellig blijft.’ Veiligheid is niet de enige factor die een rol speelt. Duijnisveld: ‘Net zo belangrijk is mobiliteit: hoe houden we de stad draaiende? Of toerisme: hoe kunnen ondernemers profiteren van de drukte in het centrum?’ Het gaat om de behoefte van alle gebruikers van de stad, aldus Budel: ‘Inwoners, ondernemers, bezoekers…’
Sensoren Wat is er in het kader van De stad als dagelijks evenement de afgelopen maanden allemaal gebeurd? Budel: ‘We hebben een aantal designsessies georganiseerd op drie hoofdthema’s: economie, mobiliteit en veiligheid. Vervolgens hebben we aan collega’s en externe stakeholders gevraagd: wat zijn jullie behoeften op die hoofdthema’s? Op basis daarvan hebben we een aantal prototypen van een dashboard gebouwd. Als proefgebied hebben we het Stationsplein in Utrecht geselecteerd. Daar hebben we vijf sensoren opgehangen die primair realtime het aantal voetgangerspassanten tellen die er zijn. Per seconde kunnen we zien: er loopt nu een x aantal voetgangers. Die komen uit de stationshal en gaan Hoog Catharijne binnen.’ Stulen: ‘Ook kijken we samen met het CBS met welke data we die informatie kunnen ondersteunen: bijvoorbeeld over het aantal passagiers dat in- en uitcheckt op het station bij de OV-poortjes. Het gaat het niet alleen om de drukte op één plek, maar ook hoe mensen naar een plek toe reizen.’ In 2040 wonen er in Utrecht honderdduizend mensen meer dan nu, aldus Stulen. ‘Op een inwonersaantal van 350.000 is dat een enorm aantal. Dan ontkom je er niet aan om te kijken hoe mensen zich kunnen verspreiden.’
Proactief De komende tijd gaan de deelnemers aan De stad als dagelijks evenement bovendien kijken in hoeverre ze met hun monitor drukte kunnen voorspellen. Stulen: ‘Als dat lukt, wordt het veel gemakkelijker om problemen te voorkomen of de juiste maatregelen te nemen voor een betere spreiding in tijd en ruimte.’ uCrowds en Movares spelen daarbij een belangrijke rol, met hun kennis en applicatie. ‘Nu zijn maatregelen vaak reactief, terwijl je proactief wilt reageren,’ zegt Duijnisveld. ‘Bij Movares zijn we bezig met een voorspelmodel voor een uur in de nabije toekomst en willen we de effecten van maatregelen inzichtelijk maken.’ Hij vermoedt dat andere gemeenten ook interesse zullen hebben in de monitor. ‘Het kost weliswaar geld om de sensoren te plaatsen, maar gemeenten zijn het aan hun stand verplicht om te weten wat er gebeurt in hun stad. Om gevoel te krijgen voor de business as usual maar ook wat er gebeurt tijdens evenementen. Wil je grip op de mensenmassa’s en het verkeer? Dat begint met inzicht.’ ◼
Deel dit artikel