Tekst Ellen Röling Beeld Anke Olthof en EELK.nl FOTOGRAFIE
Binnen NSR (Nederlandse Schuldhulproute) werken gemeenten, bedrijven en hulpverlenende partijen samen om Nederland financieel gezond te maken. Samen willen ze mensen met geldzorgen eerder vinden, bereiken en passende hulp bieden. NSR maakt daarbij gebruik van een landelijke ingang: Geldfit. Op dit moment zijn 125 gemeenten aangesloten en het aantal groeit snel.
René Timmerman en Frederieke Kokol op het kantoor van Geldfit in Zwolle
Geldfit is in 2017 ontstaan vanuit de behoefte om schulden te voorkomen. Door schaamte trekken mensen met geldzorgen vaak te laat aan de bel. En als ze al hulp zoeken, weten ze vaak niet welke hulp beschikbaar is. Aan de hand van de website www.geldfit.nl krijgen inwoners inzicht in hun financiële situatie. Hebben mensen liever persoonlijk contact, dan zit er altijd iemand klaar om ze via de chat of via het landelijk telefoonnummer 0800-8115 hulp te bieden. René Timmerman is gemeenteadviseur NSR: ‘Soms willen mensen advies over hoe ze zich kunnen voorbereiden op een hogere energierekening. Anderen zitten diep in de schulden. Via Geldfit krijgen ze een passend advies voor hun situatie. Dat kan een link zijn naar websites van landelijke organisaties zoals Nibud of Wijzer in geldzaken. Of een doorverwijzing naar relevante lokale voorzieningen, waaronder schuldhulpverlening, vrijwilligersinitiatieven en energiecoaches.’
Routes voor kwetsbare doelgroepen De uitdaging is om mensen met geldzorgen te vinden en naar Geldfit te leiden. Daarvoor werkt NSR samen met ruim 60 partners, waaronder banken, grote werkgevers, verzekeraars, energieleveranciers en – vanaf dit najaar – ook de Belastingdienst. Bij betalingsachterstanden wijzen zij hun klanten op Geldfit of verbinden ze hen door met het telefoonnummer. Timmerman: ‘Via deze gezamenlijke aanpak zetten maandelijks tienduizenden mensen stappen om weer grip op hun geld te krijgen. Dat betekent dus een aanzienlijke verbreding van preventie en vroegsignalering.’ NSR bereikt kwetsbare groepen met specifieke routes, waaronder jongeren en ondernemers. Door de stijgende energieprijzen, komen ook nieuwe groepen mensen in de financiële problemen. Timmerman: ‘Om deze groep te bereiken, hebben we daarom samen met energiebedrijven nu ook de energieroute (www.geldfit.nl/energie, red.) ontwikkeld. Via die route krijgen deze mensen weer grip op hun energierekening.’
De belangrijkste resultaten van Geldfit over de eerste 8 maanden van 2022:
- Ruim 428.000 mensen brachten een bezoek aan www.geldfit.nl.
- Meer dan 88.000 mensen kregen advies via een online test.
- Ruim 11.500 mensen ontvingen een luisterend oor. Ook werd persoonlijk meegedacht.
- Meer dan 47.000 mensen zetten een meetbare vervolgstap naar passende hulp.
- Ruim 188.000 mensen lazen thema-artikelen op www.geldfit.nl.
Belteam Elke werkdag van 8.30 tot 17.00 uur zit het belteam van Geldfit klaar voor mensen met geldzorgen. De lijn wordt steeds drukker en mensen bellen steeds eerder. Maar op praten over geld rust nog steeds een taboe. Frederieke Kokol is manager belteam Geldfit. ‘Met het gratis nummer van Geldfit, bereikbaar via 0800-8115, willen we dat taboe doorbreken en maken we praten over geld laagdrempelig,’ vertelt ze. ‘Zodat meer mensen nog sneller hulp zoeken.’ Jongeren, ouderen, particulieren en ondernemers. Bellers komen uit de hele samenleving. Kokol: ‘Het leeuwendeel van de mensen belt omdat ze betalingsachterstanden hebben en een regeling willen. Anderen zitten flink in de schulden en hebben hulp nodig. Soms hebben mensen een praktische vraag of bellen ze omdat ze zich zorgen maken over anderen.’ Het afgelopen jaar krijgt het team een nieuwe groep mensen aan de lijn die zwaar getroffen wordt door inflatie en de stijgende energiekosten. ‘Dit zijn vaak mensen die al verantwoord met geld omgaan, zo zuinig mogelijk leven. En desondanks in de problemen komen. Mensen die te veel verdienen voor toeslagen, maar te weinig om rond te komen. Zij vallen tussen wal en schip. Dat signaleren we en koppelen we terug, zodat deze informatie gebruikt kan worden in gesprekken met de publieke partners van Geldfit.’
Goed luisteren Een gesprek begint met een luisterend oor, stelt Kokol. ‘Mensen zijn vaak boos, verdrietig, machteloos. Daarom nemen wij niet op met: wat kan ik voor u doen? Maar in plaats daarvan met: wat maakt dat u belt vandaag? Wij nemen de tijd om stil te staan bij wat er speelt in het leven van de beller. Pas daarna gaan we in op de situatie en waar iemand behoefte aan heeft.’ Het belteam categoriseert de hulpvraag in vier “afslagen”, waarbij de eerste afslag oplossingen biedt voor mensen die voldoende hebben aan een antwoord of wat tips en trucs. En de laatste afslag is bestemd voor mensen met problematische schulden. Kokol: ‘Wij kunnen ze gelijk doorverbinden met de juiste instantie in hun eigen gemeente. Als ze dat willen. Want we dringen nooit adviezen op. We bieden mensen waar ze op dat moment behoefte aan hebben.’
Alphen aan den Rijn is sinds 2020 aangesloten bij NSR. Als programmamanagers van het vernieuwingsprogramma Financieel Fit zochten beleidsadviseur Leontien Buitendijk en Ilse van Es, uitvoerend team, naar manieren om schuldhulp laagdrempeliger te maken en het stigma rond het praten over financiën weg te nemen.
Leontien Buitendijk (l.) en Ilse van Es in het gemeentehuis van Alphen aan den Rijn
Leontien Buitendijk: ‘We hadden ons schuldhulploket al omgedoopt in Helpdesk Geldzaken, maar beseften goed dat dat onvoldoende was. Geldfit, het platform van NSR, vult ons eigen aanbod aan. Het is laagdrempelig en anoniem: je kunt de test thuis achter je computer doen. En mocht je hulp nodig hebben is, dan staan de opties op een rij en hoef je alleen maar door te klikken.’ ‘Meedoen met Geldfit heeft voor de gemeente veel voordelen, vult Ilse van Es aan. ‘Met onze gemeentelijke communicatie over schuldhulp hebben we beperkt bereik, maar Geldfit communiceert landelijk en daar profiteren we van. Geldfit is ook een positieve naam, niet beladen en dat helpt mee.’ Ook al is Geldfit landelijk, de route wijst ook de weg naar lokale hulpverlening. Van Es: ‘Wij bepalen naar welke instanties de inwoners van Alphen aan den Rijn worden verwezen, dus onze vaste ketenpartner Stichting Geldzorg (Geldmaatjes) doet mee.’
Lage drempel De twee programmamanagers zijn enthousiast. Buitendijk: ‘Met Geldfit bereiken we mensen die we normaal niet bereiken, zoals bijvoorbeeld jongeren tot 27 jaar. Dat vinden we een belangrijke groep. Want als het nu al misgaat met geld, hoe moet het dan verder in hun leven? Deze jongeren kloppen niet bij de gemeente of andere hulporganisaties aan voor hulp.’ Geldfit levert ook een mooie bijvangst op. Van Es: ‘Veel collega’s begeleiden mensen met meervoudige problematiek, maar vinden het lastig om met hun cliënten over geld te beginnen. Wij adviseren ze om samen met hun client de Geldfit-zelftest in te vullen. En dat gaat goed.’ Ook weet Geldfit de drempel naar de gemeentelijke schuldhulp te verlagen. ‘Mensen die de overheid niet vertrouwen, bellen liever anoniem naar Geldfit via 0800-8115. Maar we hebben al een paar keer gemerkt dat het belteam achter het landelijke nummer argwaan en angst weet weg te nemen en mensen toch mag doorverbinden met de gemeentelijke schuldhulp.’
Elk kanaal telt Waarom zouden gemeenten zich moeten aansluiten? Van Es: ‘Om de doelgroep van mensen met geldzorgen te bereiken kun je niet genoeg kanalen aanbieden. De een heeft liever een flyer van de gemeente in de brievenbus, de ander is gevoelig voor een digitale banner van Geldfit die via de app ING Bankieren binnenkomt. Geldfit is een van die opties om mensen te bereiken en op weg te helpen. En het maakt ons niet uit dat inwoners liever landelijk en anoniem bellen in plaats van naar de gemeente komen. Als ze maar geholpen geworden, daar gaat het ons om.’ Buitendijk: ‘We weten dat er in Den Haag wordt gesproken over een eventuele landelijke uitrol. Hoe meer gemeenten meedoen, hoe beter. Dat maakt communicatie over schuldhulp een stuk eenvoudiger en krachtiger. We hoeven dan alleen maar te verwijzen naar Geldfit en inwoners komen vanzelf bij de juiste partij terecht.’ ◼
Deel dit artikel