Digitalisering
Gemeenten pakken de regie
Tekst Dave Schut Beeld Gemeente Zwolle
Het is tijd voor gemeenten om de leiding te nemen in de digitale transitie, zegt Peter Snijders. Als voorzitter van de VNG-commissie informatiesamenleving bespreekt hij de belangrijkste ambities uit de Digitale Agenda Gemeenten 2028.
Peter Snijders: ‘Ik voel veel toewijding vanuit gemeenten om met de digitale agenda aan de slag te gaan’
‘De afgelopen jaren zijn we als gemeenten vooral volgend geweest,’ zegt Peter Snijders, behalve voorzitter van de VNG-commissie informatiesamenleving ook burgemeester van de gemeente Zwolle. ‘Nu willen we leidend zijn. Zelf bepalen hoe we digitalisering het best kunnen invullen.’
Inclusie Gevraagd naar sprekende voorbeelden, noemt Snijders inclusieve dienstverlening. ‘Een applicatie die brieven vertaalt en voorleest, bijvoorbeeld. Zodat ook iemand die laaggeletterd is de brief begrijpt. Track & trace-services, waarbij je de status van een vergunnings- of uitkeringsaanvraag kunt volgen. Chatbots, bekend uit het bedrijfsleven, zie je nu ook steeds meer bij gemeenten, waardoor je zelfs ‘s nachts nog wordt geholpen.’ Inclusie is voor Snijders essentieel. ‘De mens moet centraal staan. Altijd. Daarom hebben we de Informatiepunten Digitale Overheid (IDO’s) in het leven geroepen, veelal in bibliotheken. Er zijn nog steeds inwoners die graag op andere manieren contact houden met de gemeente. Daar moeten we ons bewust van zijn.’ Snijders roept gemeenten op samen te werken. ‘Dat wordt de grote uitdaging voor de komende jaren. De middelen worden schaars, er zijn arbeidstekorten. We kunnen dit alleen als collectief.’ Zogeheten civil society-concepten kunnen hierbij helpen, zegt hij. ‘Oftewel: bewoners bij zowel beleid als uitvoering betrekken. Vroeger gebeurde dat via wijkverenigingen, nu gaat dat makkelijker via belangenverenigingen. Een organisatie die pleit voor meer groen in de stad, bijvoorbeeld. Zo kun je samen werken aan een betere leefomgeving.’ Digitalisering maakt deze communicatie een stuk simpeler, aldus Snijders. ‘Het hoeft niet meer alleen via zaaltjes waar je vijftig inwoners spreekt, je kunt er nu duizenden tegelijk spreken. Zo is het veel makkelijker om de verschillende perspectieven in kaart te brengen en te bepalen waar de consensus ligt.’
Transparantie Op de lange termijn is het volgens Snijders belangrijk dat de digitale kloof wordt verkleind. ‘Dat begint al op de basisschool. Kinderen worden nu anders opgeleid dan vroeger. Maar het kan ook via het bedrijfsleven. Ook hierin dienen gemeenten een coördinerende rol aan te nemen.’ Dit kan de betrokkenheid van inwoners vergroten. ‘Gemeenten zetten bijvoorbeeld hun voorgenomen besluiten online, en burgers reageren daar ook weer digitaal op. Dat gebeurt nu al. Ik vind het zelf als inwoner heel fijn dat ik een pushbericht krijg wanneer de buurman een vergunning heeft aangevraagd voor zonnepanelen.’ Dit sluit aan bij een andere belangrijke ambitie: transparantie. ‘Documenten zoals vergaderstukken actief openbaar maken. Dat moet deels al door de Wet open overheid, maar we kunnen als gemeenten bijvoorbeeld ook laten zien hoe de algoritmes werken, zodat inwoners daar zicht op hebben.’ Snijders noemt nog maar eens het belang van samenwerking. ‘Alleen als collectief kunnen we de regie nemen. Gelukkig voel ik veel toewijding vanuit gemeenten om met deze agenda aan de slag te gaan.’ ◼
Deel dit artikel