Betrokken bij beleid?
Kloof tussen inwoners- en ambtenarenperspectief
Tekst Marc Notebomer
Gemeenten kunnen meer doen om inwoners bij hun beleid te betrekken. Nu wordt participatie vaak met de mond beleden maar als het erop aankomt is meebeslissen of meedoen door inwoners meestal een stap te ver. De kloof tussen het inwonersperspectief en dat van de gemeenteambtenaar is bovendien groot, zeggen onderzoekers Martijn Hulsen en Emanuelle van den Goor van Invior, partner in participatie, dat samen met Publiek Denken de Publiek Denken Barometer Burgerparticipatie uitvoert.
‘Gemeenten zijn vooral met praktische zaken bezig’
De Publiek Denken Barometer Burgerparticipatie peilt hoe het er met burgerparticipatie voorstaat in Nederland. De barometer geeft inzicht in hoe gemeenteambtenaren naar de participatieprojecten in hun gemeente kijken (zie Voor verbetering vatbaar) en publiceert een Top 5 van koplopers: gemeenten die het op het gebied van burgerparticipatie relatief goed doen (zie Koplopers). Dit jaar is ook een inwonersonderzoek uitgevoerd (zie Gemeente heeft volgens inwoners geen interesse in hun mening). Dat is de eerste keer, aldus Emanuelle van den Goor en Martijn Hulsen. Dat inwonersonderzoek is een logische stap, aldus Hulsen en Van den Goor. ‘Door het perspectief van gemeenteambtenaren naast dat van de inwoners te leggen, krijg je extra informatie die voor gemeenten heel goed van pas kan komen,’ zegt Van den Goor. ‘In totaal hebben aan het onderzoek een kleine 25.000 inwoners meegedaan,’ vult Hulsen aan. Daar zijn we heel blij mee. Het is een gigantisch aantal.’
Praktische zaken Aan de raadpleging onder gemeenten hebben 75 gemeenten meegedaan. Dat is een prima score, zegt Van den Goor, die goed inzicht geeft in hoe het met participatie in Nederland is gesteld en hoe gemeenteambtenaren ertegenaan kijken. ‘Wat opvalt is dat het rapportcijfer dat gemeenteambtenaren aan participatie geven een stuk hoger is dan dat van de inwoners. En dat een aantal gemeenten met participatie nog niet zover zijn gekomen. Op 1 januari moet er een participatieverordening liggen. Maar sommige gemeenten zijn daar helemaal nog niet aan toegekomen.’ ‘Je hoort veel over inclusieve participatie en meebeslissen en -doen, zegt Hulsen, ‘maar het lijkt erop dat ze vooralsnog vooral bezig zijn om praktische zaken te regelen.’
Tips Hebben Van den Goor en Hulsen tips voor gemeenten die burgerparticipatie beter aan willen pakken? ‘Uit de Barometer blijkt dat 68 procent van de inwoners meer betrokken wil worden bij de beleidsvoorbereiding van hun gemeenten,’ zegt Van den Goor. ‘Ga ontdekken wat een goede manier is om dat voor elkaar te krijgen. Dat hangt natuurlijk ook wel een beetje van het onderwerp af.’ Hulsen: ‘Ook laat ons onderzoek zien dat inwoners vooral mogen meeweten en meedenken, maar dat meebeslissen en meedoen in veel gemeenten een stap te ver is. De boodschap is: u mag meedoen maar u hebt niks te zeggen. Als je zo inwoners bij beleid betrekt, is het niet gek als ze afhaken. Iets meer vertrouwen in het kunnen en de betrokkenheid van inwoners is wel op zijn plaats.’ ◼
Deel dit artikel