Inktvlek Het participatiebeleid wordt inmiddels breed gedragen in Eemsdelta en staat hoog op de bestuurlijke agenda. ‘De driehoek college-directie-gemeenteraad is daarin heel belangrijk. Vanuit het management is veel geïnvesteerd in de medewerkers. Burgerparticipatie vraagt van de ambtenaren een faciliterende houding. We werven op competenties die daarbij passen en hebben een eigen leergang, waarin je bijvoorbeeld leert een stakeholderanalyse te maken, kaders te bepalen, werkvormen te kiezen en door gewoon te praten met inwoners. Als je wordt ingewerkt, ga je eerst met de gebiedsregisseurs langs de inwoners. Zo is in de organisatie een olievlek ontstaan.’ Dat ging niet vanzelf, herinnert Spinder zich. ‘Het gebiedsgericht werken is een werkwijze die je zelf moet voelen: het moet in je DNA komen om het te kunnen doen. Dat gaat bij de ene medewerker makkelijker dan bij de andere. We hebben moeten laten zien hoe dat in de praktijk werkt en daarin kregen we de mensen steeds meer mee. Bij mij viel het kwartje vroeg, toen ik mij realiseerde dat de werelden van inwoners en overheid heel verschillend zijn. De overheid pakt zaken vanuit een systeemwereld aan, elk vraagstuk wordt verdeeld in aparte onderdelen, die vanuit een bepaalde discipline worden opgepakt. Inwoners doen dat niet, die hebben een veel meer overzichtelijke leefwereld. Die wereld moet je proberen samen te brengen. Dat doe je door je toegankelijk op te stellen en vragen aan te horen als mens, niet als functionaris. Vervolgens ga je samen kijken of iets kan, vanuit een positieve houding. Je moet zaken open bespreken, mensen snappen heus wel dat niet alles mogelijk is.’

Actieve betrokkenheid De gemeente Eemsdelta wacht niet alleen initiatieven af, maar betrekt inwoners ook actief bij het beleid. ‘Bijvoorbeeld via een brede enquête, waaruit een lijst is gekomen met onderwerpen waarbij inwoners kunnen participeren en de mate van invloed die ze daarbij kunnen uitoefenen. Daar stemmen we het beleid op af. We maken daarbij gebruik van ‘gebiedskompassen’. Niet alle onderwerpen lenen zich voor burgerparticipatie. Het is maatwerk.’ Een goed voorbeeld van burgerparticipatie vindt Spinder het beleid rond buurthuizen. ‘De gemeente ondersteunt wijkgebouwen en dorpshuizen, de inwoners mogen zeggen hoe ze dat het liefste zien.’ In de dorpen Termunten en Termunterzijl ontstond behoefte aan een gebouw waar onder meer verenigingen onderdak kunnen vinden, omdat andere voorzieningen de afgelopen jaren zijn verdwenen, vertelt dorpsbewoner Cees Grol, die bij het initiatief voor een nieuw dorpshuis betrokken is. ‘De winkel is weg, de kroeg is weg, de school is dicht en de gymzaal is ook niet meer in gebruik. Verenigingen kunnen nergens meer terecht. Dus zijn we gaan praten met de gebiedsregisseur, een ambtenaar die zich bekommert om de leefbaarheid in het dorp. De gemeente reageerde eerst wat afwachtend, maar wilde wel meedenken en is gaandeweg steeds meer aangehaakt.’