Bij digitalisering spelen drie onderwerpen een belangrijke rol voor een goede website of app, legt Schoelink uit: digitale toegankelijkheid, gebruiksvriendelijkheid en begrijpelijkheid. Ze vormen een uitwerking van de stelregels bij de digitalisering die Mark Vermeer noemt. Voor digitale toegankelijkheid moet een website of app aan een aantal criteria voldoen. Daarvoor bestaan de Web Content Accessibility Guidelines van het W3C en in 2016 is een Europese richtlijn met eisen opgesteld; in Nederland is die uitgewerkt in het Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid overheid, en is nu onderdeel van de Wet digitale overheid uit 2023. Olaf Schoelink: ‘Die eisen betekenen niet dat elke website of app hetzelfde moet zijn, of dat er bijvoorbeeld een screenreader in de website moet worden verwerkt. Het gaat erom dat mensen de site, eventueel met eigen hulpmiddelen, goed en prettig kunnen gebruiken. Ik vergelijk websites die voldoen aan de eisen van digitale toegankelijkheid met een brilmontuur. Iedereen kan zelf de glazen gebruiken die hij of zij nodig heeft, maar daarvoor moet je wel een geschikt montuur hebben.’ Bij gebruiksvriendelijkheid gaat het om de plaatsing van knoppen en andere zaken, bij begrijpelijkheid gaat het om de duidelijkheid van de mededelingen. ‘Een site kan toegankelijk en gebruiksvriendelijk zijn, maar als de teksten moeilijk te begrijpen zijn heb je er als gebruiker niet veel aan. Ook dit is iets wat alleen kan worden gerealiseerd door teksten voor te leggen aan gebruikers.’ Overigens is dit natuurlijk geen specifieke digitaliseringskwestie, ook bij analoog verspreide teksten in bijvoorbeeld brieven en brochures helpt het als die goed leesbaar en begrijpelijk zijn.

Aan de knoppen Het maken en verbeteren van websites en apps is een zaak van elke overheidsorganisatie afzonderlijk en niet van het ministerie van BZK. Toch zit het ministerie in zekere zin aan de knoppen, want om de digitale toegankelijkheid te bevorderen is het Dashboard Digitoegankelijk gemaakt met een overzicht van zo veel mogelijk overheidswebsites en apps en hun status wat betreft toegankelijkheid. Die status is op het dashboard verdeeld in de fasen A tot en met E. De E wil zeggen dat er nog geen inzicht is in de kwaliteiten van de site (wat op dit moment geldt voor zo’n 3000 sites). D betekent “voldoet niet”, bij C is begonnen met maatregelen, B wil zeggen “voldoet gedeeltelijk”. De A-status (“voldoet volledig”) is het streefdoel voor alle sites. Het ministerie zit ook aan de knoppen bij het Stappenplan over digitale toegankelijkheid dat in 2022 naar de Kamer is gestuurd. Het plan heeft vier onderdelen. ‘Allereerst het vergroten van de kennis over digitale toegankelijkheid. Er is veel informatie beschikbaar vanuit het Expertisecentrum DigiToegankelijk van Logius, en sinds kort hebben we ook de kennisbank van het DigiToegankelijk Toezicht en Ondersteuningsprogramma van ICTU. Verder worden roadshows georganiseerd over digitale toegankelijkheid, en webinars over leveranciersmanagement. Waar mogelijk gaat dit samen met het Aanjaagteam Digitale Toegankelijkheid van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Het plan is gericht op de overheid, maar leveranciers en anderen kunnen er ook gebruik van maken. Dat heeft als voordeel dat je weet dat je het over dezelfde dingen hebt.’