Groot netwerk Armoedebestrijding is niet een taak van één partij, aldus Schouten. ‘We hebben elkaar nodig. Het kabinet heeft een grote rol in het op korte, middellange en lange termijn herstellen en borgen van de basis: bestaanszekerheid. Maar naast het borgen van deze basis is er meer nodig.’ De minister wil samen met een groot netwerk van partijen samen optrekken in de strijd tegen armoede. ‘Samen een front vormen. Dus zowel binnen het kabinet, met al mijn collega’s, als daarbuiten met maatschappelijke organisaties, werkgevers, vrijwilligers, schuldeisers en ervaringsdeskundigen.’ Hoe voorkom je dat er verschillen ontstaan tussen gemeenten in de wijze waarop ze armoede en schuldhulpverlening aanpakken? Schouten: ‘Gemeenten hebben hun eigen armoede- en schuldenbeleid. Dat is belangrijk, omdat zij dicht bij de mensen staan en dus passende op de lokale situatie afgestemde hulp kunnen bieden. Er zal dus altijd enig verschil zijn. Wat we wel gezegd hebben is: vind nou niet telkens het wiel uit als gemeente. Er zijn zoveel goede lokale aanpakken die je kunt overnemen.’ ‘SchuldenlabNL heeft ervoor gezorgd dat een aantal van die bewezen effectieve aanpakken opgeschaald zijn en nu gebruikt worden in veel meer gemeenten. Die beweging steun ik van harte, laten we vooral elkaars expertise gebruiken en effectiever worden. De strijd tegen armoede en schulden is trouwens niet alleen belegd bij de gemeente. Ook de rijksoverheid en andere partijen, zoals maatschappelijke organisaties, bedrijven en vrijwilligers hebben een belangrijke rol.’ 

Maatwerk De groep mensen die in armoede leeft is divers, weet ook de minister. Dus is maatwerk noodzakelijk. Schouten: ‘Daarom is het belangrijk om op plekken in de buurt zichtbaar te zijn en te helpen: denk aan wijkteams, huisartsen, scholen of bibliotheken. Ik vind het ook van belang dat financiële hulp voor iedereen beschikbaar is. Dat je gemakkelijk ergens kan binnenlopen of naartoe kunt bellen met je vragen en hulp op maat krijgt. Gemeenten hebben hierbij een belangrijke rol en zij krijgen extra middelen van het kabinet om die lokale dienstverlening beter te maken.’ ‘Ik ben continu in gesprek met de mensen over wie het gaat en dat geldt ook voor mijn ministerie. Ik wil weten waar mensen tegenaan lopen, waar ze mee zitten, waarom ze niet aan de bel trekken bij schulden of een toeslag niet aanvragen. Dat is de kern van het beleid dat je maakt. Bij het maken van het actieplan hebben we daarom ervaringsdeskundigen uitgebreid betrokken en dat blijven we doen. Momenteel zetten we een ervaringsnetwerk op waarbij ervaringsdeskundigen doorlopend input kunnen geven over het armoede- en schuldenbeleid.’ 

Helpende hand Een grote groep mensen die hulp nodig heeft, weet de overheid moeilijk te vinden. Wat doet de minister om deze groep te bereiken? Schouten: ‘Zoals ik al aangaf, door aanwezig te zijn in de buurt, in de wijk, en door vertrouwen te herwinnen. En door op mensen af te stappen, zowel letterlijk als figuurlijk. Begin vorig jaar is in de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening opgenomen dat bij een signaal van een betalingsachterstand van de vaste lastenpartijen gemeenten huishoudens een aanbod moeten doen om te helpen. Dan wacht je dus niet tot mensen zich melden, dat duurt 4 tot 5 jaar gemiddeld, maar reik je hen de helpende hand. Ook stimuleer ik de inzet van vrijwilligers, zij komen mensen met financiële zorgen eerder tegen en komen ook bij hen achter de voordeur. Ik wil dat iedereen, zeker in deze moeilijke tijd, hulp kan krijgen van familie, vrienden, vrijwilligers tot aan professionele hulp.’ ‘Ik wil ook bereiken dat mensen die recht hebben op een regeling deze ook daadwerkelijk krijgen. Het niet-gebruik is te hoog. Ook dat doen we door mensen proactief te benaderen. Er loopt sinds oktober een pilot bij de SVB waarbij mensen met een onvolledige AOW gewezen worden op de aanvulling die ze kunnen krijgen. En bij de energietoeslag schrijven we zoveel mogelijk organisaties aan met de vraag of zij zich willen inzetten om maar zoveel mogelijk mensen te bereiken.’