Blik op de toekomst
Duurzaam onderwijs vraagt leren voor morgen
Tekst Dave Schut Beeld Duy Vu Dinh
Haast iedere organisatie die pleit voor duurzame ontwikkeling in het onderwijs heeft zich aangesloten bij Leren voor Morgen. Directeur Giuseppe van der Helm legt uit wat deze coöperatie zo krachtig maakt.
Giuseppe van der Helm: ‘Heeft het zin om leerlingen vol te stoppen met feitenkennis?’
‘We moeten kinderen klaar- maken voor de wereld van morgen’
‘In totaal zijn we met zo’n 150 organisaties,’ zegt Giuseppe van der Helm, algemeen directeur bij Leren voor Morgen. ‘Zoals het Groene Brein, een groot netwerk van hoogleraren en lectoren in het hoger onderwijs. Of Duurzaam MBO, een groep van 1.700 docenten die zich inzetten voor duurzaamheid in het mbo.’ De meeste organisaties houden zich al langer bezig met duurzaamheid. Giuseppe: ‘Maar voorheen kregen ze af en toe geld voor een project en vervolgens ging men over tot de orde van de dag. Dat schiet niet op, was de conclusie. Als we iets willen doen, moeten we samenwerken.’
SDG’s Zo ontstond Coöperatie Leren voor Morgen. Giuseppe: ‘Ons doel is om duurzaamheid in het DNA van het onderwijs te verankeren. Dit doen we aan de hand van een integrale benadering: The Whole School Approach. Als raamwerk hanteren we de Sustainable Development Goals (SDG’s). Daarbij gaat het niet alleen om klimaat, maar ook over de sociale kant: zorg, armoede, bestaanszekerheid.’
Een tweede focus ligt op de kwaliteit van het onderwijs. Giuseppe: ‘Heeft het zin om leerlingen vol te stoppen met feitenkennis? Misschien moeten we minder toetsen en ons meer richten op persoonsvorming en socialisatie. Leerlingen zoeken begeleiding om te ontdekken wie ze zijn en wat ze belangrijk vinden.’ Ten derde richt Leren voor Morgen zich op de toekomst. ‘Helaas gaat het in het onderwijs nog te vaak over de problemen van vandaag: te weinig ventilatie in gebouwen, personeelstekorten, enzovoorts. Allemaal belangrijk, maar we moeten kinderen klaarmaken voor de wereld van morgen, omdat die er dramatisch anders uit zal zien. Kijk alleen al naar klimaatverandering, overstromingen, bosbranden, voedseltekorten. En dat heeft ook weer sociale gevolgen, zoals toenemende ongelijkheid, geopolitieke spanningen en migratieproblematiek. De wereld verandert exponentieel.’
Trouw Duurzame 100 Giuseppe is trots op de SustainaBul, een jaarlijkse ranglijst van duurzaamheid in het onderwijs. ‘Tien jaar geleden hebben studenten uit het hoger onderwijs – Studenten voor Morgen – bedacht hoe je kunt meten hoe duurzaam onderwijsinstellingen zijn. Wij hebben dat vertaald naar het mbo en voortgezet onderwijs. De scholen beoordelen elkaar.’ Hij lacht: ‘Uiteindelijk leidt dit tot schaamteloos kopiëren van elkaars ideeën en dat is precies de bedoeling.’ Zonder DuurzaamDoor was Leren voor Morgen er niet geweest, zegt hij. ‘DuurzaamDoor werkt met verschillende thema’s die ze tafels noemen. Wij zijn de tafel onderwijs. Wat begon als een klein project is nu, mede door DuurzaamDoor, deze grote coöperatie geworden.’ Onlangs belandde Leren voor Morgen op nummer 34 van de Trouw Duurzame 100. ‘Dat is toch een soort erkenning, een bewijs van relevantie. En het helpt om een systeemverandering in gang te zetten. Want daar doen we het voor.’ ◼
Deel dit artikel