Grokipedia
Op 27 oktober jongstleden lanceerde het enfant terrible van de internationale zakenwereld een alternatief voor wat alom beschouwd wordt als de beste algemene informatiebron van dit moment: Wikipedia. Musk noemde zijn alternatief naar de door zijn bedrijf xAI beheerste kunstmatige intelligentie-app Grok. Vandaar Grokipedia. Naar de reden van Musks lancering van een alternatieve digitale encyclopedie hoeft niet lang gezocht te worden. Het is dezelfde als die van zovele van zijn activiteiten en oprispingen: verzet tegen de door hem veronderstelde woke-cultuur. In dit geval gaat Musk zelfs nog een stapje verder en beweert hij dat Wikipedia gecontroleerd wordt door extreemlinkse activisten. Dat is nogal een bewering, zeker als je weet hoe dit platform tot stand komt: dankzij vele duizenden mensen die voortdurend met elkaar in debat zijn, elkaars teksten bekritiseren, verbeteren en aanvullen. Zo bezien zou je denken dat Wikipedia een typisch voorbeeld is van the wisdom of the crowd. Men komt tot een afgewogen oordeel: enerzijds, anderzijds. De meeste artikelen zijn zonder twijfel ook in die trant. Dergelijke artikelen zal Musk niet bedoelen. Hij doelt op artikelen waarin het gaat om actuele en politieke thema’s, van klimaatverandering tot migratie en van Trump tot zijn eigen persoon. Die zouden biased zijn, volgens hem dus zelfs gekleurd door een radicaal-links perspectief. Na een paar jaar Trump heb ik een ding geleerd: dat het weinig zinvol is tegen dit soort meningen in te gaan. Meer nog, het alomtegenwoordig trumpisme heeft meningen oninteressant gemaakt. Iedereen trompettert maar zo’n beetje in de rondte, met als enig resultaat een kakofonie van roeptoeters. Nee, de enige vraag die er te midden van alle herrie nog toe doet is hoe iemand tot zijn overtuiging komt. Dat is wat ik om die reden tegenwoordig, in plaats van mijn eigen mening te ventileren, steevast vraag. Het gesprek wordt er een stuk interessanter door.
Chris van der Heijden is historicus en publicist. Daarnaast doceert hij aan de School voor Journalistiek in Utrecht.
Musk heeft niet helemaal ongelijk, zo weten we uit onderzoek. Wikipedia is inderdaad bevooroordeeld en wel om de simpele reden dat het overgrote deel van de makers ervan bestaat uit een vrij specifieke groep: hoogopgeleide (65 procent) mannen (85 procent) uit het westerse deel van de wereld (60 procent). Deze groep, zo weten we uit ander onderzoek, neigt over het algemeen sterker naar progressieve of, in Amerikaanse termen, democratische waarden dan de bevolking in zijn algemeenheid. Er is dus wel iets te zeggen voor Musks bewering: iets. Maar zoals in dit soort gevallen en bij mensen als hij steevast gebeurt, heel on-wikipediaans overigens: hij overdrijft en veralgemeniseert ontzettend en doet dat bovendien in een richting die aantoonbaar een weinig opmerkelijke is (het zou bijvoorbeeld veel juister zijn te spreken van een mannelijk en blank vooroordeel). Toch is dat volgens mij nog niet het kwalijkste van Musks bewering. Dat is dat hij doet voorkomen alsof de kleuring van Wikipedia van bovenaf gestuurd wordt. Ook daarvan zijn inderdaad wel een paar gevallen bekend. Maar die zijn uitzonderlijk en werden bijna altijd snel hersteld. Dat ligt, voor zover op dit moment na te gaan, anders met Grokipedia. Die is bewust opgezet als een politiek instrument. Het is dus weer het oude verhaal: van de pot en de ketel. En een zoveelste stap richting verdere polarisatie.
Deel dit artikel