ESSB Academy

Anders leren kijken naar complexe vraagstukken

Tekst Dave Schut Beeld Hilbert Krane

Publieke professionals die zich al tijden stukbijten op een lastig dossier kunnen nu de hulp van wetenschappers inroepen. Bij de ESSB Academy leren ze anders en effectiever werken.

Menno Fenger en Wiesje Korf: ‘We helpen publieke professionals om zelf oplossingen te vinden’

De ESSB Academy komt voort uit de sociale faculteit van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hoogleraar bestuurskunde Menno Fenger is Academic Director. ‘Naast bestuurskunde komen ook pedagogiek en psychologie bij ons aan bod,’ vertelt hij. 'Zo krijgen cursisten de nieuwste inzichten. We merken al dat ze hierdoor beter hun werk doen. Dat ze anders leren kijken. Analytischer. Uit de waan van de dag.’ Bij ESSB Academy volgen cursisten een programma met vakgenoten. Fenger: ‘Je leert van elkaar, dat is heel belangrijk. Onze filosofie is: bring your own case. In plaats van een consultant in te huren, kom je met je probleem bij ons op cursus. En zoek je in vijf of zes dagen zelf de oplossing.’ Mensen bekijken vraagstukken vaak te smal, zegt Fenger. ‘Dat komt doordat de publieke sector gesegmenteerd is. Terwijl de oplossing ligt in het helder krijgen van alle gegevens. Neem de toeslagenaffaire, daar moet een ander systeem voor komen. Hoe moet dat eruitzien? Bij die vraag moet je iedereen betrekken. Dus ook ouders en kinderen.’ Dit past bij een ontwikkeling in de publieke sector, benadrukt hij. ‘Het wordt steeds meer aangemoedigd om naar buiten te gaan, geluiden uit de samen­leving op te halen. Maar hoe je dat precies doet, is ingewikkeld. Ervaringsdeskundigen worden wel geïnterviewd, maar zonder duidelijk doel. Tijdens zo’n cursus brengen wij daar logische stappen in aan.’

Nieuwe manier van kijken Een aantal programma’s start dit najaar, waaronder de eerste editie van Design voor Maatschappelijke Vraagstukken. Wiesje Korf, onderzoeker en een van de Academic Leads bij de ESSB Academy, zegt: ‘Alles draait om een nieuwe manier van kijken. Bij een ontwerpgerichte benadering staat de gebruiker centraal. Je probeert te begrijpen wat er precies met mensen gebeurt in een systeem.’ Korf heeft veel duurzaamheidsonderzoek uitgevoerd. ‘Transdisciplinair, dus niet alleen met wetenschappers, maar ook met de sector. In dit geval telers, natuur­beschermers en lokale overheden. We merkten veel onderling onbegrip. Daar hebben we een gespreksmethode voor ontwikkeld. Die moest een andere vorm van communicatie zijn dan praten, want bijvoorbeeld een wethouder praat de hele dag en heeft een enorme voorsprong. Uiteindelijk ontwikkelden we een serious game, een visuele gespreksmethode. Die nieuwe taal bracht gelijkwaardigheid.’

Beter landen Het gaat erom een oplossing te verzinnen die voor iedereen werkt. Korf: ‘We nemen deelnemers mee in de theorie en bieden een stappenplan met oefeningen voor hun eigen casus. We willen voorkomen dat ze bij ons een trucje leren en ontdekken dat het in hun context niet werkt. Daarom is er twee keer een onderbreking van twee maanden, waarin deelnemers de opgedane kennis toepassen in hun organisatie. Ook vragen we ze een keer een collega mee te nemen om visies te vergelijken. Daardoor landt het resultaat beter in de organisatie.’ ‘Veel ambtenaren willen zaken anders inrichten,’ besluit Korf. ‘Het is soms onbegrijpelijk dat dat niet lukt. Wij zijn ervan overtuigd dat het wel mogelijk is. En dat willen we ze laten zien.’ ◼

Deel dit artikel