Inner Development Goals
Transitievaardigheden voor ambtelijke veerkracht
Tekst Dave Schut Beeld Hilbert Krane
Rudmer de Vries en Titus Mars zijn werkzaam bij de Rijksorganisatie voor Ontwikkeling, Digitalisering en Innovatie. Zij zien veel potentie in zogeheten IDG’s: 23 vaardigheden die de ambtenaar kan aanleren of versterken om nog beter te worden in zijn werk.
Volgens Titus Mars (l.) en Rudmer de Vries zijn Inner Development Goals van groot belang voor ambtenaren om hun werk nog beter te doen
‘Het gaat erom dat je samenwerkt, met behoud van je innerlijk kompas’
De afkorting IDG staat voor Inner Development Goal, vertelt Rudmer de Vries. ‘Eigenlijk is dat een reactie op de Sustainable Development Goals, de wereldwijde duurzaamheidsdoelstellingen die in 2030 gehaald zouden moeten zijn, maar waarmee we achterlopen. Er is een internationale club ontstaan die zegt: bij veel doelen weten we heus wel wat er moet gebeuren. Soms is de technologie ook al voorhanden. De vertraging zit hem vooral in het menselijk handelen.’ Op basis van dat uitgangpunt zijn de IDG’s samengesteld. De Vries: ‘Transitievaardigheden, worden ze ook wel genoemd. Competen-ties waarop we moeten inzetten om die SDG’s te halen. Er zijn iets van zevenhonderd hubs wereldwijd mee bezig. Wij zijn er daar een van. Naast een hub in Costa Rica zijn we de enige hub die zich specifiek op ambtenaren richt.’ Toen De Vries die IDG’s voor het eerst zag, was er vooral sprake van herkenning. ‘Wij waren als overheid al bezig om een set aan ambtelijke vermogens vast te stellen. Met vijf leerdimensies. Deze dimensies sloten perfect aan op de vijf dimensies van de IDG’s (zie afbeelding, red.): zijn, denken, verbinden, samenwerken en handelen.’ Titus Mars is net zo enthousiast als zijn collega. Hij noemt een aantal voorbeelden van de IDG’s. ‘Langetermijnoriëntatie, empathie en compassie, moed, creativiteit, je innerlijk kompas. In totaal zijn het 23 vaardigheden. Wereldwijd hebben hier meer dan duizend onderzoekers aan meegewerkt. Duizenden anderen hebben meegedacht. Het zijn precies de vaardigheden die ik associeer met mijn vak. Het zijn de dingen waarvoor ik ambtenaar ben geworden.’
Taal De meeste ambtenaren voelen al aan dat deze vaardigheden vereist zijn, zegt De Vries. ‘Dit geeft eindelijk taal aan de persoonlijke verandering die in deze tijd nodig is om als ambtenaar effectief te kunnen zijn. Ambtelijke weerbaarheid sluit daar ook op aan, al zou ik zelf de term ambtelijke veerkracht gebruiken. Net als tegenspraak vind ik weerbaarheid niet de juiste framing. Het klinkt als: je verweren, alsof je een harnas aantrekt. Het gaat er juist om dat je samenwerkt, maar met behoud van je innerlijk kompas.’ De vraag is uiteraard hoe je daar komt. Mars noemt collega Michelle Verheij, ook van de ODI, die momenteel met verlof is. ‘Anders was ze zeker bij dit gesprek geweest. Zij werkt bij Mindful Rijk, een organisatie die concrete cursussen geeft rondom de IDG’s. Van een workshop van een uur tot programma’s van dagen of meerdere momenten verspreid over maanden.’
Hoeders Volgens Mars is ambtelijke veerkracht een oude kwestie. ‘Ik werk al 20 jaar voor het rijk. Zo’n 15 jaar geleden begon mij op te vallen dat wij als ambtenaren in twee totaal verschillende realiteiten werken: de politieke realiteit die je dagelijks in de krant aantreft – de realiteit van de media is misschien nog een derde – en de ambtelijke realiteit van je eigen werk. Wij vinden het erg belangrijk om de verkozen politici te ondersteunen: dat is het fundament van onze democratische rechtsstaat. Tegelijkertijd moeten wij als ambtenaar verder kijken dan de huidige kabinetsperiode. Wij zijn er ook voor de volgende kabinetten. Die twee realiteiten schuren soms met elkaar. Daardoor moeten ambtenaren zich heel goed ontwikkelen om hier op een slimme manier mee om te gaan. De IDG’s sluiten daar heel mooi op aan.’ De Vries noemt ambtenaren hoeders van de lange termijn. ‘Politici zetten namelijk ook hun handtekening onder langetermijndoelen. Waaronder die SDG’s, en het klimaatakkoord. Het spanningsveld tussen de lange en de korte termijn, daar moeten we voortdurend over in gesprek. Het vereist een andere manier van samenwerken dan je misschien gewend bent.’
Waterprofessionals Laatst was Mars op bezoek bij een vereniging van waterprofessionals, vertelt hij. ‘Er waren mensen van waterschappen bij, van Rijkswaterstaat, maar ook van waterleidingsbedrijven. Ik mocht daar een uurtje vertellen over de IDG’s. Er ging echt een soort opluchting door de zaal: ja, eindelijk, dit is lekker concreet. Hier kunnen we mee aan de slag.’ Ambtenaren die geïnteresseerd zijn, kunnen hun eigen IDG-profiel opstellen. De Vries: ‘Dan zie je meteen op welke gebieden je je nog kunt ontwikkelen. En je ziet ook meteen het aanbod. Dus dan kun je zeggen: ik vind vertrouwen nu een belangrijk thema, of moed. Of ik wil mijn innerlijk kompas beter leren kennen. Nou, dan ga je daar bij Mindful Rijk of via de Netwerkacademie Grenzeloos Samenwerken mee aan de slag. Er zijn nu nog vooral losse interventies, maar we gaan straks ook starten met pilots voor vier-, vijf- en zesdaagse trainingen.’
‘Wij moeten als ambtenaar verder kijken dan de huidige kabinetsperiode’
Set kaarten En het kan nog eenvoudiger. Mars houdt een spelletje omhoog. ‘Dit is een set kaarten die is gemaakt door transitionmakers.nl: een samenwerking van vijf verschillende Nederlandse universiteiten. Inner development conversation starters, heet het. Voor iedere IDG zijn er twee kaarten gemaakt met een vraag om een gesprek te beginnen. Bijvoorbeeld, in het domein verbinding: hoe ga je om met complexe relaties? Het is heel mooi uitgewerkt, en ook nog eens ontzettend leuk. Ze ontwikkelen van lesprogramma’s op hbo- en wo-niveau, op elk van de 23 IDG’s.’ Tot slot wil De Vries graag een oproep doen. ‘Dat dit programma is gestart vanuit het rijk, betekent niet dat het alleen voor het rijk bedoeld is. Wij staan open voor alle ambtenaren, dus ook bij gemeenten, provincies en waterschappen. Een gemeente als Sittard-Geleen is er bijvoorbeeld ook al mee begonnen. Alle collega’s zijn welkom om er iets mee te doen. Mocht er iemand contact willen opnemen voor meer informatie, dan kan dat via idgoverheid@rijksoverheid.nl.’ ◼
Deel dit artikel