Dilemma’s Brons ziet drie dilemma’s bij participatie. Als eerste is er wat zij de “participatiekloof’ noemt. ‘Lang niet iedereen doet mee; hoe zorg je dat meer mensen meedoen en niet steeds dezelfde groep? Werpen we geen drempels op waardoor mensen worden belemmerd?’ Margés: ‘Wie bepaalt wie er mee mag denken? Dat is ook interessant. Nodigt de overheid gericht partijen uit of kunnen we nog andere manieren bedenken om input op te halen bij burgers en zakelijke stakeholders? Koepels, brancheorganisaties en bedrijven weten de beleidsdepartementen prima te vinden, maar voor burgers geldt dat veel minder.’ Als tweede punt is er de politieke inbedding en opvolging. Brons: ‘Ambtenaren en de politiek moeten van tevoren bedenken op welke vraag de inbreng van inwoners echt gewenst is en hoe ze omgaan met de uitkomsten van participatie. Het is ook een kwestie van verwachtingsmanagement en goede communicatie naar de deelnemers, maak duidelijk dat participatie niet per definitie betekent dat ze hun zin krijgen.’ En als derde is er vaak sprake van verplichte participatie, bijvoorbeeld in de vorm van internetconsultaties. Ook bij die vaste trajecten is het belangrijk om te zorgen voor een goede follow-up. Tom Schuurmans wijst nog op een ander aspect: de overheid moet ook ontvangend zijn. ‘Soms gebeurt er buiten iets, er ontstaat een maatschappelijk initiatief waarbij je je als overheid moet aansluiten. Geef daar de ruimte voor, zorg dat er een geschikte infrastructuur voor is.’