Goed communiceren Gorkink is van mening dat je inwoners zo snel mogelijk moet vertellen wat precies de mogelijkheden zijn, qua participatie. ‘Al bij het ontwerpen van beleid is het goed om heel helder te krijgen waarover mensen kunnen meepraten en waarover niet. Wat precies de ruimte is om invloed uit te oefenen. De communicatie daarover is minstens even belangrijk.’ Met heldere communicatie voorkom je ook een andere valkuil, zegt Gorkink. ‘Een complicatie bij alle aandacht die er nu is voor participatie, is dat mensen soms hun eigen invulling geven aan het begrip en heel hoge verwachtingen hebben. Die verwachtingen moet je goed managen en kun je alleen bijstellen door goed te communiceren. Participatie kan niet zonder communicatie.’ De gemeente Doetinchem doet moeite om ook de wat minder betrokken inwoners om hun mening te vragen. ‘Je bent als gemeente al snel geneigd om een bijeenkomst te organiseren. Daar is natuurlijk niets mis mee, maar je moet je wel realiseren dat je daarmee een bepaalde groep bereikt. En dat je dus ook veel mensen mist. Iemand met een heel druk gezin, of iemand die vooral digitaal georiënteerd is, is bijvoorbeeld zelden bij zo’n fysieke bijeenkomst aanwezig.’

Digitale participatie Doetinchem probeert dit op verschillende manieren te ondervangen. ‘Zo gaan we investeren in digitale participatie. Dat stond nog in de kinderschoenen. Als projectleiders inwoners om hun mening wilden vragen, was onduidelijk welke tool ze daarvoor konden gebruiken, wat AVG-technisch de voorschriften waren en hoe ze na afloop de resultaten konden interpreteren. Dat zijn we nu beter aan het organiseren.’ De methodiek die we gebruiken levert meerdere handige instrumenten aan. ‘Praktische stappenplannen, checklists met vragen waar we stil bij moeten staan. Een vraag die ik zelf bijvoorbeeld heel belangrijk vind, is deze: waar landen de uitkomsten uiteindelijk in het besluitvormingsproces? Want je kunt wel van alles vragen aan inwoners, maar hoe ga je dat meenemen in de besluitvorming? Daar moet je van tevoren al goed over nadenken.’ Na afloop verdienen deelnemers aan een participatietraject ook een terugkoppeling, zegt Gorkink. ‘Dat kun je doen met een participatieverslag, waarin je vermeldt wat de deelnemers op hoofdlijnen hebben ingebracht en aangeeft wat je met de inbreng hebt gedaan. Als het niet mogelijk is om met bepaalde inbreng iets te doen, kun je uitleggen waarom niet.’