Openbaarheid? Gewoon doen
Tekst Dave Schut Beeld Gemeente Hoeksche Waard
Eerder dit jaar nam Amanda Hanemaaijer namens de gemeente Hoeksche Waard de Transparantieprijs Over Informatie Gesproken 2024 in ontvangst. ‘We vinden dat we er in de eerste plaats zijn voor de inwoner. En daar hoort bij dat je laat zien wat je doet. Dat hoort bij een betrouwbare overheid. Transparant zijn. Openbaar maken hoe je het gemeenschapsgeld besteedt.’
Van links naar rechts: Carin Vaassen (strategisch adviseur juridische zaken), Monica van der Vlies (adviseur dienstverlening), André de Kievit (adviseur DIV) en Amanda Hanemaaijer
‘Door de Wet open overheid is het nog belangrijker geworden om als gemeente je informatiehuishouding op orde te hebben,’ vertelt Amanda Hanemaaijer, informatiemanager bij de gemeente Hoeksche Waard. ‘Wij publiceerden als een van de eerste gemeenten diverse categorieën, nog voor het ingaan van de wettelijke verplichting. Daartoe werkten we samen met Open Webconcept. Met het Open Webconcept ontwikkelen en bouwen gemeenten samen met marktpartijen digitale dienstverlening op basis van Common Ground. Samen hebben we een publicatiemogelijkheid ontwikkeld waardoor we deze informatie digitaal toegankelijk en doorzoekbaar maken.’ In dat overzicht staan onder meer convenanten, klachtoordelen en Woo-verzoeken. ‘Ik merk dat sommige organisaties vooral in discussie zijn over definities; wat moeten we nu allemaal precies delen? Zo kom je geen stap vooruit. Wij vinden dat je ook zonder exacte definitie alvast kunt kijken wat je kunt doen. We zijn begonnen met relatief makkelijke categorieën, waar alleen een kleine groep collega’s bij betrokken hoefde te worden.’
Toegankelijkheid Wat volgens Hanemaaijer heeft geholpen, is dat de gemeente niet het wiel opnieuw probeerde uit te vinden. ‘We hebben ons aangesloten bij techniek die al ontwikkeld was. Gewoon door te kijken wie en wat we al in ons netwerk hadden en hoe we daar gebruik van konden maken. Deze houding zit in de cultuur van Hoeksche Waard. Aanpakken. Niet alleen maar in de theorie blijven hangen.’ Toch zit er wel degelijk een duidelijke gedachte achter dit beleid, benadrukt ze. ‘Uiteindelijk vind ik – en vinden wij, organisatiebreed – dat we er in de eerste plaats zijn voor de inwoner. En daar hoort bij dat je laat zien wat je doet. Dat hoort bij een betrouwbare overheid. Transparant zijn. Openbaar maken hoe je het gemeenschapsgeld besteedt.’ Er is nog iets wat de gemeente Hoeksche Waard vooruitstrevend maakt. De gemeente zet zich niet alleen in voor openbaarheid, maar ook voor toegankelijkheid. ‘We vragen ons voortdurend af waar inwoners naar op zoek zijn, waar ze meer over willen weten. We stoppen dus niet zomaar overzichten vol omdat dat nu eenmaal de bedoeling is. Wat houdt de inwoner nu werkelijk bezig? Maar ook wij hebben hierin nog stappen te zetten.’ Hanemaaijer heeft gemerkt dat inwoners met name geïnteresseerd zijn in informatie rondom de fysieke leefomgeving. ‘Wat er in hun wijk gebeurt, en wat daarvoor het besluitvormingsproces is geweest. Ook dat willen we daarom publiceren. Het is continu een zoektocht naar hoe je de juiste informatie beschikbaar stelt en gemakkelijk vindbaar maakt.’
Tips Gevraagd naar tips voor andere gemeenten, geeft ze er twee. ‘Allereerst: gewoon doen. Elke stap is er een. Dat klinkt simpel, maar het heeft ons echt verder geholpen. En daarnaast: kijk waar je je bij kunt aansluiten. Wij zijn dus onderdeel van het Open Webconcept (OWC); samen met marktpartijen en meer dan dertig gemeenten werken we aan digitale, inclusieve en transparante dienstverlening. Die kennis, die denkkracht… Maak daar vooral gebruik van.’ ◼
Deel dit artikel