Een ambtenaar uit Estland, een toonaangevend land op het gebied van openbaarmaking van overheids­informatie, vertelde aan Floortje Fontein onlangs zijn trucje om een minister ervan te overtuigen iets openbaar te maken. ‘Hij zei grappend dat hij weleens dreigde met de situatie in Nederland, omdat we hier volgens hem alles openbaar maken,’ vertelt Fontein. ‘Dat is natuurlijk over­dreven, maar het illustreert wel hoe we internationaal worden gezien.’ Als beleidsmedewerker Openbaarheids­beleid internationaal bij het Programma Open Overheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties houdt Fontein zich bezig met het bevorderen van een open overheid in Nederland en in de internationale context. Het strookt allicht niet met het algemeen heersende beeld, maar Nederland heeft internationaal een reputatie als voorloper op het gebied van openbaarheid, weet Fontein.

Partnerschap Tegelijkertijd kan Nederland natuurlijk genoeg leren van andere landen. Tijdens een recent congres van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) in Korea sprak Fontein met collega’s uit tal van landen die zich hebben gecommitteerd aan het bevorderen van een open overheid. ‘Je ziet dat ieder land zijn eigen prioriteiten en uitdagingen heeft,’ stelt ze. ‘Er zijn veel verschillen, maar we delen een gezamenlijke toewijding om ons in te zetten voor een open overheid.’ Angelsaksische landen zijn voorlopers op het gebied van informatiehuishouding en archivering, vertelt Fontein, en Estland heeft mooie digitale tools waarmee documenten vaak binnen een aantal dagen kunnen worden verstrekt. Aziatische landen zijn vaak innovatief op het gebied van digitalisering van de overheid. ‘Indonesië heeft bijvoorbeeld centraal geregeld welke overheidsinstantie welke data van burgers verzamelt. Dat voorkomt overloop en zorgt ervoor dat burgers weten wie hun gegevens beheert; dat is belangrijk voor het vertrouwen in de overheid.’