Linkse onzin Inzet en bevlogenheid zijn mooi, maar moeten liefst wel tot resultaat leiden en geen vechten tegen de bierkaai worden. Anders gezegd: heeft al die inzet ook effect? Gelukkig wel, ziet Philipsen. ‘Er komt in de samenleving gaandeweg meer aandacht voor mensen met een beperking, al zijn ze nog vaak ongehoord en ongezien. De samenleving draagt het beleid meer.’ Ook Rademaker ziet beweging: ‘In het dagelijkse werk zie ik de weerstand afnemen, maar ik maak me wel zorgen over de landelijke politiek. Duurzaamheid wordt soms weggezet als woke en linkse onzin. Ook merk je dat mensen het in woord vaak wel met je eens zijn, maar als ze daadwerkelijk andere keuzes moeten maken gaat het schuren.’ Toch is ook daarbij een verschuiving te zien, zegt ze. ‘Zo hebben we onlangs straatklinkers kunnen hergebruiken, hoewel de ontwerper klinkers van een andere kleur had bedacht. Hergebruik scheelt enorm veel CO2-uitstoot; door daar data over aan te leveren is dat me gelukt, we hebben “mooi” ondergeschikt gemaakt aan abstracte dingen als minder CO2-uitstoot en duurzaamheid. Dat moet eigenlijk op veel meer terreinen gebeuren.’

Kentering Philipsen: ‘Ik zie ook een kentering. Zo is vorig jaar bij de viering van Koningsdag in Rotterdam de toegankelijkheid geborgd. We hebben adviezen voor alle onderdelen van het feest gemaakt, zoals directe ondertiteling van live events en de plaatsing van grote, voor rolstoelen toegankelijke kijkplatforms. We werden aan de voorkant bij het evenement betrokken en onze adviezen zijn ook opgevolgd.’ Die betrokkenheid aan de voorkant is heel belangrijk, benadrukt Rademaker. ‘Vroeger werd ik bij de inkoop betrokken als er een aanbesteding kwam. Dat is te laat, want dan zijn de inhoudelijke keuzes al gemaakt. Maatschappelijke doelen moeten eerder in de planvorming worden geïntegreerd. Dat betekent eerder lobbyen, netwerken en eventueel onderwerpen escaleren naar de wethouder als ze belangrijk genoeg daarvoor zijn.’

Jezelf laten zien Zoals Philipsen zegt: dat vergt bevlogenheid en ook durf om jezelf te laten zien. Klopt, beaamt Rademaker. ‘Je bent eigenlijk een soort ondernemer binnen de organisatie, je moet initiatief nemen en op mensen afstappen. Tussen 2015 en 2019 heb ik ook voor de gemeente Utrecht gewerkt; successen waren toen incidenteel. Sinds een poosje ben ik terug en ik merk dat er nu meer ruimte is om deze onderwerpen bespreekbaar te maken. We hebben elk kwartaal met de grootste opdrachtgevers een gesprek over knelpunten, er is budget voor opleidingen en de wethouder wil worden bijgepraat.’ Philipsen: ‘Ik zie ook dat op hoger bestuurlijk niveau het belang van het onderwerp wordt gezien. We hebben nu een coördinerend wethouder voor toegankelijkheid en er is extra budget voor. Ik mag creatief zijn, dingen bedenken en ermee aan de slag gaan. Zo hebben we een project opgezet waardoor jongeren met een beperking in contact komen met jongeren zonder beperking. Die zien vaak geen leeftijdgenoten met een beperking, omdat die in het speciaal onderwijs zitten. Ze delen geen schoolplein met elkaar. Door jongeren meer met elkaar in contact te brengen willen we een einde proberen te maken aan de parallelle werelden waarin ze leven.’