Gemeenteambtenaren zijn trots op hun werk
Maatschappelijk engagement en goede dienstverlening staan centraal
Tekst Marc Notebomer
Nederlandse gemeenteambtenaren zijn trots op hun werk. Bovendien zijn ze ervan overtuigd dat ze het verschil kunnen maken voor inwoners en ondernemers. Om goed om te kunnen gaan met veranderingen in de maatschappij zeggen ze het vertrouwen van hun organisatie nodig te hebben, onder andere als het gaat om de vrijheid om nieuwe ideeën toe te passen. Thema’s die volgens hen de komende 10 jaar steeds belangrijker worden in hun werk zijn digitalisering, duurzaamheid en afdelingsoverstijgende samenwerking. Dat blijk uit een raadpleging van Ambtenarenpanel in samenwerking met A&O fonds Gemeenten.
‘Een minderheid van 4 procent zegt niet trots te zijn op zijn of haar werk ’
Een van de vragen in de raadpleging is hoe ambtenaren hun werk op het moment beleven. Uit de antwoorden blijkt dat een ruime meerderheid van 70 procent aangeeft (heel) trots te zijn op zijn of haar werk. Wanneer ze gevraagd worden waarom komen hun maatschappelijk engagement en de mogelijkheden die hun werk geeft om bij te dragen aan belangrijke maatschappelijke uitdagingen en ontwikkelingen duidelijk naar voren. Nog eens 80 procent van de ambtenaren vindt bovendien dat ze het verschil kunnen maken voor inwoners en ondernemers in hun gemeente. Goede dienstverlening is voor deze groep ambtenaren een belangrijke stimulans.
In hoeverre ben je trots op je werk als gemeenteambtenaar?
n=502
Daar tegenover staat een kleine minderheid van ambtenaren (4 procent) die zegt (helemaal) niet trots te zijn. Op de vraag waarom niet, komt vaak naar voren dat ze hun werkomgeving als traag en bureaucratisch zien en dat de dienstverlening aan inwoners te weinig centraal staat. Zoals een van de deelnemers het verwoordt: te veel ingewikkelde regels, te rigide toegepast en te weinig bewegingsruimte. Een kleine minderheid van 10 procent zegt verder geen verschil te kunnen maken. Voor een deel is dat omdat ze weinig met inwoners en ondernemers te maken hebben, maar er zijn ook ambtenaren die zeggen geen vrijheid te voelen om zelf initiatieven te ontwikkelen.
Vind je dat jij als gemeenteambtenaar het verschil kunt maken voor inwoners en ondernemers binnen jouw gemeente?
n=502
Veranderingen In hoeverre vinden de deelnemende ambtenaren dat hun werk veranderd is in de tijd dat ze bij de gemeente werken? Het antwoord in gewoon Nederlands: best wel. Zo vindt 84 procent van de ambtenaren dat inwoners/ondernemers mondiger zijn geworden tijdens hun loopbaan. 75 Procent zegt dat inwoners/ondernemers om een hogere kwaliteit dienstverlening zijn gaan vragen. Nog eens 67 procent vindt dat het aantal administratieve taken is gegroeid en 63 procent vindt dat er meer ruimte is voor zelfontwikkeling. Iets minder dan de helft van de ambtenaren vindt bovendien dat zijn of haar werk inhoudelijker is geworden (46 procent) tijdens hun loopbaan. En volgens 30 procent is er sprake van meer agressie en geweld. Die 30 procent zou als oorzaak kunnen hebben dat er relatief weinig mensen in de steekproef zitten die een publieke functie hebben en dus meer kans hebben op agressie en geweld (zie kader hieronder).
Aan de raadpleging van Ambtenarenpanel en A&O fonds Gemeenten hebben in totaal 502 gemeenteambtenaren deelgenomen. Van hen is 43 procent man en 56 procent vrouw en 1 procent wil niet zeggen wat hun gender is. Als het gaat om leeftijd, is het merendeel van de deelnemers al wat ouder. 11 Procent valt in de leeftijdscategorie van 35-44 jaar, 25 procent in de categorie 45-54 jaar, 24 procent in de categorie 55-59 jaar, nog eens 24 procent in de categorie 60-64 jaar en 7 procent in de leeftijdscategorie 65 jaar en ouder. Slechts 8 procent is tussen de 25 en 34 jaar. Over het algemeen zijn de meeste meedwerkers al lang in dienst zijn bij hun gemeente: 23 procent werkt er tussen de 10 en 19 jaar en 43 procent is zelfs 20 jaar of meer in dienst. Het merendeel is werkzaam in een beleidsfunctie of in de uitvoering: respectievelijk 45 en 23 procent. Slechts een kleine 16 procent is leidinggevende of zit in het management/bestuur. Als het gaat om de domeinen waarin men werkt, geeft 26 procent van de deelnemers aan zich bezig te houden met het ruimtelijk domein en 21 procent met het sociaal domein. Een ander domein dat relatief veel genoemd wordt, is HR (12 procent).
Toekomst Wat zal er volgens gemeenteambtenaren in de toekomst veranderen in hun werk? Duidelijk is in ieder geval dat een meerderheid van 94 procent de komende 10 jaar een grotere rol ziet weggelegd voor digitalisering. Ook afdelingsoverstijgende samenwerking zal vaker voorkomen, aldus 77 procent, en hybride werken, aldus 53 procent. In het werk zelf zal meer nadruk komen op duurzaamheid, zegt 80 procent, en op diversiteit en inclusie, aldus 69 procent. Een grotere betrokkenheid van inwoners en ondernemers zal toenemen, volgens 65 procent van de deelnemende ambtenaren. En 63 procent denkt dat er meer maatwerk geleverd zal moeten worden.
In hoeverre is het beroep van gemeenteambtenaar volgens jou veranderd tijdens je loopbaan?
n=487
Voorbereiden op veranderingen Een grote meerderheid van de deelnemers bereidt zich voor op veranderingen in hun werk. Het bijhouden van nieuwste trends en ontwikkelingen (80 procent), bijpraten met collega’s en experts (79 procent) en het volgen van trainingen/cursussen en workshops (74 procent) worden het vaakst genoemd als de manier om zich voor te bereiden op de toekomstige veranderingen in het werk als gemeenteambtenaar. Andere zaken die worden genoemd zijn contact onderhouden met externe partijen (60 procent), contact onderhouden met inwoners en ondernemers (46 procent) en deelnemen aan innovatieprojecten (38 procent). 3 Procent van de deelnemende ambtenaren bereidt zich niet voor.
‘84 Procent van de deelnemers zegt dat inwoners/ondernemers mondiger zijn geworden’
Welke aspecten zullen volgens jou de komende 10 jaar veranderen in hun werk?
n=502
Hoe bereid je je voor op de toekomstige veranderingen in jouw werk?
n=502
‘Een meerderheid bereidt zich voor op veranderingen in de toekomst’
Wat heb je nodig om in je werk als gemeenteambtenaar te kunnen meebewegen met de veranderende maatschappij?
n=502
Nodig van werkgever Van hun werkgever hebben ambtenaren ook een aantal zaken nodig om hun werk in de toekomst goed uit te kunnen voeren. Zo noemt 80 procent vertrouwen vanuit de organisatie. Ook vrijheid om nieuwe ideeën toe te passen (68 procent), de juiste vaardigheden (62 procent) en de juiste kennis (61 procent) worden vaak genoemd door ambtenaren om te kunnen meebewegen. ◼
Deel dit artikel