Van een krantenkop als ‘Marktplaats en Belastingdienst’ raakt niemand opgewonden, maar de kop ‘Marktplaatser vanaf nu bekend bij de Belastingdienst’ daarentegen trekt wel aandacht. Een kop als ‘VN-chef spreekt over UNRWA’ zul je nooit in een krant aantreffen, maar wel de kop: ‘VN-chef: Blijf toch doneren aan UNRWA’. De kop ‘Subsidies op e-auto’s onderzocht’ haalt de krant evenmin. Er staat daarentegen wel: ‘Onderzoek: subsidies op e-auto’s zijn oneerlijk’. En ook een kop als ‘Iets met Mona Lisa’ zult u nooit lezen, maar wel: ‘Soep gegooid naar Mona Lisa’.

Nieuwsgierig Een goede kop boven een tekst geeft relevante, inhoudelijke informatie en maakt nieuwsgierig. Zo’n kop geeft een indicatie wat de lezer te wachten staat. Ook al komt het voor dat de kop de lading niet dekt, dat wordt overdreven uit sensatieoverwegingen. Media moeten zich hiervoor – noodgedwongen – ook weleens verontschuldigen. In het algemeen is de kop van een artikel echter een goede opstap voor de lezer. We vinden een goede kop ook vanzelfsprekend. Waarom worden brieven van de regering aan het parlement dan vaak zo zouteloos opgediend? Met een nietszeggende kop of titel. Zitten ministers en staatssecretarissen dan niet op lezers te wachten? Hebben die lezers dan geen recht om meteen al een glimp van de inhoud op te vangen? Een blik op de brieven die de regering in januari 2024 aan de Tweede Kamer heeft gestuurd stemt niet vreugdevol. Nietszeggende titels van die brieven hebben de overhand: Financieringsmonitor 2023; Financieel overzicht digitalisering; Visie eerstelijnszorg 2030; Interim-auditrapport Defensie 2023; Resultaten SCE 2023 en openstelling SCE 2024. Dergelijke titels noden niet echt tot lezen. Veel regeringsstukken hebben geen inhoudelijke, maar louter een procesmatige titel. Dan staat er in de aanhef bijvoorbeeld ‘Stand van zaken zero-emissiezones stadslogistiek’ of ‘Voortgang intensiveringsplan preventie vogelgriep’ of ‘Proces aanpak opvoeren elektrische fietsen’ of ‘Tussenrapportage maatschappelijke dialoog wolf’. Dit soort titels maakt de lezer niet veel wijzer. Waarom niet ook in de titel al meteen iets zeggen over de inhoud? Bijvoorbeeld dat het aantal zero-emissiezones is verdubbeld, ik noem maar wat. Of dat preventie leidt tot dertig procent minder vogelgriep. Of dat het opvoeren van elektrische fietsen zwaarder bestraft wordt. En dat het draagvlak voor de wolf in Nederland afneemt. Dergelijke inhoudelijke titels van Kamerbrieven maken de lezer nieuwsgierig om verder te lezen.

Inhoudelijke titel Het is niet allemaal kommer en kwel, gelukkig. Heel concreet is de titel: ‘Verzoek instemming geen bezwaar tegen toetreding Azerbeidzjan tot het Haags Alimentatieverdrag 2007’. Het parlement wordt gevraagd hiermee in te stemmen. Ook de titel boven een brief ‘Landen die wel en niet goed meewerken aan terugkeer’ is informatief en nieuwsgierig makend. Ook al zegt de titel weer niet of er meer of minder landen meewerken aan de terugkeer van vreemdelingen. Er is tenminste nagedacht over een inhoudelijke titel. Je komt ook heel fraaie titels tegen die weliswaar weinig helderheid geven, maar je wel nieuwsgierig maken. Zoals: ‘Situatie Venezuela in relatie tot Jaarplan Kustwacht Caribisch Gebied.’ Oké, en hoe is die dan? Loopt het daar gierend uit de hand of juist niet? Bijzonder fraai is ook de titel: ‘Ontplooiing Nederlands fregat naar de Golfregio en Indo-Pacific’. Ontplooiing is een containerbegrip waar heel veel onder valt: extra inzet, versnelde inzet, maar de titel houdt ons in spanning. Nu we toch op zee zijn: ‘Klimaatbeleid voor de zeevaart’ vind ik ook wel een fraaie. Mysterieus is de titel: ‘Arbeids- en kennis gerelateerde verblijfsregelingen en erkend referentschap in relatie tot nationale veiligheid.’

Mank Nu hoor ik u denken: waar maakt die notadokter zich druk om? Het gaat toch om de inhoud van een stuk, niet om de titel, bij een cadeau gaat het toch ook niet om de verpakking? De vergelijking gaat mank. De titel van een Kamerbrief en de inhoud horen onlosmakelijk bij elkaar. Eerder in deze column gebruikte ik de metafoor van de loopplank. De titel geeft richting aan wat de lezer kan verwachten, niet alleen procesmatig (‘stand van zaken’, ‘voortgang’, etcetera) maar ook inhoudelijk: ‘Krimp veestapel wordt versneld’ of ‘Krimp Schiphol vertraagd’ zegt inhoudelijk iets over wat de lezer kan verwachten in de brief en dat wordt in die brief vervolgens ook onderbouwd. De lezer van Kamerstukken doe je – net als de krantenlezer – vast ook een groot plezier met zo’n verbinding tussen titel en inhoud.