Gemeente Gent maakt stappen in dienstverlening
‘Als je alle hordes neemt, levert dat veel op’
Tekst Dave Schut Beeld Dimitry de Bruin
Nederlandse gemeenten die hun dienstverlening voor burgers soepeler willen laten verlopen, zouden Gent als voorbeeld kunnen nemen. De Belgische gemeente is al ver op dit gebied, en was daarom een van de winnende GemeenteDelers 2023, verkozen door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.
‘Baliemedewerkers kunnen inwoners nu echt helpen’
Sarah Spiessens geeft leiding aan het Gentse project, wat onder de noemer vereenvoudiging en proactieve dienstverlening is gebracht. ‘Proactieve dienstverlening is een beetje het walhalla van vereenvoudiging,’ zegt Spiessens. ‘Als mensen een dienst niet meer zelf hoeven aan te vragen, is het pas echt eenvoudig. Neem bijvoorbeeld een burger die een inkomen onder een bepaalde drempel moet hebben om van een sociale dienst gebruik te kunnen maken. Wij willen niet meer dat de burger dat moet bewijzen. Wij zoeken het zelf uit, aan de hand van gegevensstromen die we al hebben, zoals via de Belastingdienst.’
Efficiënt contact Spiessens heeft het liefst dat dit allemaal automatisch gaat. ‘Er zijn helaas veel mensen die geen gebruikmaken van sociale voordelen terwijl ze er wel recht op hebben. Omdat er bepaalde drempels zijn, zoals ingewikkelde formulieren. Wij proberen nu zelf in databronnen te achterhalen welke burgers we moeten bereiken.’ Daarvoor is efficiënt contact met de juiste instanties nodig. ‘Het kan heel lastig zijn om de juiste personen bij de juiste overheidsinstanties te pakken te krijgen. Dat is vaak de reden dat zo’n traject stopt. Maar mijn boodschap aan andere lokale besturen is nu juist dat het mogelijk is. Het is niet makkelijk, maar het kan.’
Hordes nemen Eerder was Spiessens werkzaam voor de Vlaamse overheid. Dat beschouwt ze als een voordeel. ‘Eigenlijk is Gent een klant van Vlaanderen. Dus toen ik hier kwam werken, wist ik al welke oplossingen er ongeveer bestonden. Ik denk dat dat een van de succesfactoren is geweest.’ Daarnaast stelt Spiessens dat volharding cruciaal is. ‘Ook wanneer je vragen hebt voor IT-contactpersonen met het verzoek om databronnen te gebruiken. Je moet echt doorzetten om antwoorden te krijgen.’ Een ander belangrijk punt is de juridische context, zegt Spiessens. ‘Ambtenaren denken al snel dat gevoelige gegevens niet gedeeld mogen worden. En er zijn inderdaad beperkingen. Maar als je kunt aantonen dat je het publiek belang dient, zijn er wel degelijk mogelijkheden.’ En weet je als gemeente uiteindelijk alle hordes te nemen, dan levert dat veel op. ‘Wij bieden burgers met een laag inkomen bijvoorbeeld gratis vuilniszakken aan. Er is een pas met kortingen voor sport en cultuur. In het onderwijs en de kinderopvang geven we korting op maaltijden en buitenschoolse activiteiten. En dit wordt allemaal automatisch toegekend.’
Minder interactie Hoewel de winst voor de burger duidelijk is, merkt Spiessens daar zelf weinig van. ‘Het ironische is dat onze toepassingen ervoor zorgen dat we minder interactie met de burgers hebben, omdat ze geen aanvragen meer hoeven te doen. Maar we zien bijvoorbeeld wel dat die kortingen op scholen nu vier keer zoveel ouders bereiken.’ Het project is ook van grote waarde voor baliemedewerkers van de gemeente. ‘Vroeger moesten die vaak zeggen: sorry meneer, uw attest klopt niet. Of: dit is het verkeerde document, kom over een maand maar terug. Nu gaat het dus automatisch, en dat merken ze meteen. Ze kunnen de mensen echt helpen. Ze hebben veel meer tijd om met de kern van hun werk bezig te zijn.’ ◼
Deel dit artikel